Ulimbukeni, umalaya na uoza kimaadili Magufuli aingilie

Wengi walimlaumu rais John Magufuli kusema wazi hataruhusu wasichana watakaopata mimba wasirejee mashuleni. Ushahidi kuwa Magufuli hana la kufanya zaidi ya kuwa na msimamo mgumu kama aliochukua ili kurejesha heshima ya taifa letu. Watoto wanaoshobokea ujinga toka Ulaya wanapaswa waadhibiwe vilivyo hasa wakati huu tunapopambana na mimba za utotoni na ukimwi. Wanaoruhusu majumba yao kutumika kufanyia ukahaba wanapaswa nao kuwajibishwa kwa kushitakiwa hata kutaifishwa nyumba na magari husika.

When a shepherd become a hyena the flock is in trouble

Australian authorities officially charged Vatican's most senior cardinal George Pellm Pope's chief financial advisor with what is known as historic offences or offences committed in the past mainly in the 70s to 80s. For more info  CLICK HERE.

Government can still help teen moms

            Though President John Magufuli said it expressly–no pregnant girl will be allowed back to school under his rule; which’s logical–still the government’s the duty to make every effort to help such mas. After teen pregnancies playing hell with us, everybody’s wagging the tongue either in a hooray hoopla mood or agonisingly and negatively opposing this tough stance. However, there’ll be hell to pay in this hell of helluva as we play hell as a nation.  I know.  As a parent and a leader, Magufuli’s agonised just like anybody could. Again, if he steps in the shoes of the parents of gravid daughters, I’m sure the narrative will dramatically change. We need to think out of the box; understanding that, as the society, we’ve circumstantially contributed to creating this jumble either consciously or unconsciously through societal sloppiness, dishonesty, greed, selfishness, debauchery resulting from modernity, copycat behaviours and whatnots.

If this stance isn't being re-examined, its ramifications will be negatively immense to the future of the nation. For, it’ll increase ignorant and disadvantaged people in mothers and their unplanned children.  Due to the challenging nature of school pregnancies, I think; we need to do the following:

First, open adult education centers to cater for those who’ll drop out because of pregnancies or imbuing their colleagues. These centers must cater both for secondary and high school education for gravid girls; and their partners who happen to be students.  I can draw an example from Canada. Despite having all sorts of freedoms, such as teaching students that ngono is human rights, even Canada doesn't allow teen mas to go on with schooling or curtail the development of the country and its citizens. Students kick up their heels as they like. However, they must see to it that they’re not becoming pregnant. The system here allows a person to complete his or her secondary education when he or she reaches 18. At this age whether pregnant or not anybody’s supposed to be in a class.   Anybody above 18 is entitled to complete his secondary school diploma at such adult education centers anytime he or she deems fit.

Secondly, address the root causes. Although we tend to blame the victims, as the society, we've contributed to this anathema to our daughters.  For example, circumstantially, corruption’s a lot to do with pupil pregnancies.  How heavily do we punish perpetrators?  Thanks to corruption in upper echelons of powers, many citizens are ignorant and poor. You can see this in poor transportation, poor housing, and ill-equipped schools among others.

Third, fight and eradicate systemic gender bias in which girls are condemned wholesale simply because they’re females. What are the traps and motivations that lure our girls into being impregnated? Are their families strong morally and materially? Why punishing girls only. What’s the position of the government which some pregnancies are caused by students? Will they still be eligible to proceed with studies while they actually are parents? What’s the punishment for adults say, teachers, or whoever impregnates a student? I’d argue that whoever impregnates a student, apart from being brought to book, must be jailed; and public employees who happen to win the case due to lack of watertight evidence or technicalities must be expelled from public services. This will send a strong signal to others still contemplating to do the same.

Forth, seriously fight corruption and poverty which, in a sense, are the major causes of this beatinest challenge.

Lastly, amend or enact laws so as to hand down heavy punishments to perpetrators. For, they are robbing young girls of their lives. More important, we need to unequivocally address this problem making sure that anger and blame games aren't used in addressing the problem.

Swahili’s it that when a baby poops on your hand, you don’t cut it nor do you throw the baby away.

Source: The Citizen Wed., today

Byakanwa alitumwa au anajikomba tu?

Shamba la Freeman Mbowe  baada ya kuharibiwa 

Mkuu wa Wilaya ya Hai, Byakanwa akiharibu shamba la Freeman Mbowe.

Niliwahi kuandika makala kuwa wakuu wa mikoa na wilaya wanaonekana kama wakoloni wanaotumwa kwenye mikoa na wilaya hasa wale wanaosifika kuwanyanya wananchi. Japo si wote, baadhi ya wakuu wa mikoa na wilaya–hasa wale ambao ima wamelewa madaraka, hawajui madaraka yao au hawafai au wanatukana madaraka na ofisi za umma–wamegeuka wakoloni kwenye maeneo yao ya kazi kiasi cha kuzusha hisia kuwa baadhi ya sehemu za nchi yetu hazijapata uhuru; na kama zimepata uhuru, basi haujakamilika. Malimbukeni hawa, ambao kweli ni wakoloni, wamefikia pabaya kiasi cha kukera na kugeuka kikwazo na hatari kwa maendeleo taifa. Wapo ambao walifikia hata kulitukana na kulidhalilisha bunge ukiachia mbali ambao wamejigeuza miungu watu wasijue miaka mitano si mingi. Wengi wanasahau kuwa cheo ni dhamana. Kosa kubwa sana. Zamani wateule wengi kwenye ngazi hizi walikuwa ni watu wenye mashiko na historia zinazojulikana lakini si wa kuzua na kuibua wakaishia kuonyesha uhovyo wao kama ilivyo kwa baadhi ya wateule hawa.

Leo tatajadili na kulaani hujuma iliyotokea Wilayani Hai Mkoani Kilimanjaro. Hivi karibuni, vyombo vya habari viliripoti kuharibiwa na kuhujumiwa shamba la Mbunge wa Hai (CHADEMA) Freeman Mbowe kulikosimamiwa na kutekelezwa na mkuu wa wilaya ya Hai Gelasius Byakanwa. Kitendo hiki cha ajabu na cha kizamani, licha ya kustua na kusikitisha wengi, kinapaswa kulaaniwa kwa nguvu zote. Kwani licha ya kuwa cha hatari, kichukuliwe sawa na jinai yoyote; aliyeiamuru na kuisimamia afikishwe kwenye vyombo vya dola baada ya wananchi wa Hai na Kilimanjaro kwa ujumla na kule atakapohamishiwa washinikize awajibishwe; ili uwe mfano kwa wengine wenye kulewa madaraka.

Sijui huyu alipoamua kutekeleza hujuma hii kama alijiuliza kama shamba lingekuwa lake angefanya nini? kama Byakanwa ana shamba basi atakuwa amefanya alichofanya kwa ubinafsi wa ajabu zinazolenga kufanikisha uchu wake wa madaraka kisiasa. Au ni yale ya mkuki kwa nguruwe.

Hata hivyo, hujuma ya Byakanwa imetoa somo kuwa kuna wateule wanaotumia madaraka vibaya kiasi cha kuharibu mali za wenzao. Sijui rais John Magufuli kama atamvumilia uharibifu huu wa mali hasa ikizingatiwa alivyowahi kuingilia kupiga marufuku kubughudhi wamachinga vinginevyo. Ajabu wakati kuna madai ya kutokuwapo na chakula cha kutosha, wapo wanaoharibu chakula! Tunakaribisha wawekezaji wakati tukihujumu waliokwishawekeza kama ilivyotokea kwa Mbowe.

Byakanwa ashitakiwa kama mtu binafsi au Mbowe afunguwe kesi mbili tofauti moja dhidi ya Byakanwa na nyingine dhidi ya serikali. Hakuna kinachoshangaza kama suala hili kuonekana kuwa la kisiasa zaidi ya kisheria. Maana, hata baada ya baadhi ya wabunge wa upinzani kulaani kitendo hiki, wenzao wa chama tawala hawakufanya hivyo. Kuna nini hapa?

Japo Magufuli amekuwa akipenda kuwabeba wateule wake wanaolalamikiwa, akina Byakanwa hawamsaidii. Hawajui dhima, mipaka na dhima ya madaraka yao. Unaweza kusema wamelewa madaraka au hawajui hata hicho wanachofanya. Tangu lini mkuu wa wilaya akageuka mgambo wa tume ya mazingira? Je ametumwa, amejituma, anajipendekeza au ana ugomvi na Mbowe? Je alifanyiwa vetting kweli huyu ambaye hajui hata sera za bosi wake kuwa ni kukuza uchumi?

Imekuwa bahati mbaya. Siku hizi hatupewi historia na habari tosha juu ya wateule wetu kama ilivyokuwa wakati wa awamu ya kwanza ambapo mteule yoyote alipoteuliwa ilikuwa lazima kuelezea historia yake ili umma umjue na kuweza kumkubali au kuistua serikali kuwa ni bomu. Kwa mfano, hatujui elimu wala afya ya kiakili ya mhusika katika sakata hili ambalo kwa watu wenye akili linashangaza kiasi cha kujenga shaka juu ya akili husika.

Byakanwa alikaririwa akisema kuwa shamba alilohujumu lilikuwa linachafua mazingira. Kituko. Kwani lilianzishwa jana? Mbona waliomtangulia hawakulihujumu kama hakuna namna hapa? Ina maana wakuu wa mkoa na wilaya waliomtangulia hawakujua umuhimu wa mazingira au ni kutafuta sifa kama siyo kukomoana na kulipiziana visasi ima kwa kujituma au kutumwa? Je Byakanwa ni kati ya wale wakuu wa mikoa au wilaya wanaopenda kujipendekezapendekeza kwa kunyanyasa wenzao ili waonekana wanafanya kubwa ili wapate promosheni au kupendwa kama wanaojulikana kubebwa kwenye jinai zao? Je vyeti vya Byakanwa viko sawa au ni yale yale ya akina Bashit? Je hili ni shamba pekee nchini? Sijui kama Byakanwa ni mtaalamu wa kilimo au mazingira hasa ikijulikana kuwa aliteuliwa na kupachikwa pale bila kujulikana historia yake ili kujua kama anafaa au ni bomu. Hata hivyo, matendo huongea zaidi ya maneno. Kwani waswahili husema: Ada ya mja hunena muungwana ni kitendo.

Byakanwa anadai shamba husika lilikuwa linasababisha madhara kimazingira. Vipi? Kwa kiasi gani na kwa namna gani? Kisomi, mhusika alipaswa aje na utafiti wa kitaalamu kueleza ni kwanini amefikia uamuzi aliofikia. Na je hilo ndilo jibu? Byakanwa ananikumbusha maneno ya baba wa taifa Marehemu Mwl Julius Nyerere aliyewahi kusema kuwa baadhi ya mambo kuyafanya yanahitaji uwe na moyo wa mwendawazimu.  Kwa ushahidi uliopo ni kwamba shamba husika limekuwapo kwa zaidi ya miaka 30. Je uchafuzi huu wa mazingira umeanza au kuonekana leo? Je Magufuli atakingia kifua hujuma hii?

Chanzo: Tanzania Daima Jumatano leo.

Kijiwe chataka kujua nini sharia za madini zitaanza kubadilishwa

     Baada ya rais Joni Kanywaji kusema atalazimisha Mjengo kukaa muda zaidi ili kurekebisha sharia za madini, Kijiwe kililipuka kwa furaha kabla ya kuzimika matumaini baada ya porofwedheha Joni kutoka Ukanadani kuja kuweka mambo sawa na kuuzima moto wa mabadiliko ya sharia.

            Msomi Mkatatamaa siku hizi anaingia mapema akiwa na inshu kibao. Akiwa amesheheni mzigo wa magazeti anayokopa kwa muuza magazeti anautua mezani na kuamkua na kusema “wenzangu mnasemaje kuhusiana na ahadi ya kuuamrisha mjengo ubadili sharia za madini na mafuta ili kupambana na upigaji ulioigeuza kaya yetu makinikia? Naona kama sakata la Escrew limefuta kila kitu kana kwamba lina thamani kuliko madini na nishati ingawa nalo ni sehemu ya nishati. Sijui wenzangu mna mikakati gani ya kuwarejesha hawa ambao wanaonyesha kuwa wepesi wa kusahau na kulaghaiwa kwa ahadi za maongezi hadi kutelekeza ubadilishaji wa sharia?”

            Mijjinga anakula mic ‘mie naona mambo mengi yanaendeshwa kizimamoto tena kwa kutegemea usongo wa dingi lakini si kaya. Namna hii tutaendelea kupigwa; kwa sababu tunaonyesha kama hatuko serious wala hatuna maandalizi. Kama unakumbuka waraka uliotolewa juzi na jambazi akashia kuwa hawakukubaliana kurejesha njuluku zetu, basi unaweza kuelewa anachohofia Dk Msomi. Hivyo, napendekeza tuandike waraka maalumu kwa dingi kukumbushia ubadilishaji wa sharia na kuwanyonga wale waliotuingiza kwenye mkenge hadi tukapigwa kijinga hivi.”

            Mpemba anampoka mic na kudema “yakhe nami nkuunga nkono. Kama tutaendelea kukubali kila jambo wallahi tutajaendeleapigwa bila sababu bali ulimbukeni wa baadhi ya wale waniofanya vitu kwa kukurupuka. Hata hivo, kama dingi atakumbushwa, naamini atarejea nchakato huu wa ukombozi wa kaya yetu.”

            Kabla ya kuendelea Mipawa anampoka mic na kusema “hakuna cha kurejea nchakato. Uko wapi ule wa Katiba Mpya ambayo ilikuwa muarobaini wa kila kitu. Si imeuawa ili kuendelea kulindana na kukomoana kwa kufanya mambo kwa akili ya chama kimoja wakati wa utawala wa vyama vingi. Kusema ukweli mie sina imani na chochote wala lolote hadi nione sharia zikibadilika na kurejewa kwa mchakato wa Katiba Mpaya.”

            Kapende aliyekuwa akibofya ki-Samsung chake anaamua kutia guu na kusema “mie simlaumu dingi hasa ikizingatiwa kuwa ameachiwa afanye kila kitu kana kwamba hana wasaidizi. Ninachoona akisaidiwa si chochote wala lolote bali kumuimbia kwaya ya sifa kiasi cha kukera na kuchusha. Hakuna ninapoumia kama kuona madaktari na hata maprofwedheha wakimsifia hata pale anapotimiza wajibu wake. Hapa kweli ipo shughuli. Nadhani sisi tujichukulie wadhifa wa kumshauri dingi baada yakuona aliodhani wangefanya hivyo kumgwaya kila mmoja akitetea kitumbua chake hata kama ikibidi kwa kujikomba.”

            Kanji naye anaamua kukamua, “veve sangaa vatu jipendekeza. Kama hapana pendekeza kupendeza dingi nataka afukuze yeye veve tampa juluku na laji nakula bure? Kama profesa napendekeza veve nani hapana pendekeza. Basi naji jiwe pendekeze ilete katiba mpya ya vananchi ili mambo yote ive safi au vipi dugu yanguni?”

            Sofia Lion aka Kanungaembe anatia timu na kuchonga “kwa vile sisi si wateule wala wajipendekezaji na waimba sifa, lazima tuseme ukweli. Kwani hatuna cha kupoteza. Ninachomaanisha hapa ni kwamba kama hawatabadili sharia za mimawe na mifuta kila kitu ni bure. Ni sawa na kutwanga mawe. Nadhani hawa jamaa waliwahi kuja kujifanya wanajutia kosa lao na wako tayari kutapika njuluku ili kutuzuga tupoteze muda wakati wakijiandaa kutushikisha adabu.”

            Mheshimiwa Bwege anamchomekea da Sofi na kukwangua mic na kudema “Sofia umejuaje kuwa ilikuwa nawaza kusema uliyosema. Nakubaliana nawe mia kwa mia kuwa hawa jamaa wanataka kuendelea kutugeuza mabwege. Wanafanya kile ambacho watasha huita to buy time as you contemplate how to thwart your enemy outfront.”

            Kabla ya kuendelea mzee Maneno anamkatiza kwa kusema “Mheshimiwa Bwege lugha hiyo naona kama imepiliza.”

            Kila mwanakijiwe amepigwa na butwaa ile mbaya hasa ikichukuliwa kuwa hii ni mara ya kwanza kwa mheshimiwa Bwege kumwaga ung’eng’e. Wengi tulidhani haupati kumbe kifaa! Tena anaongea ung’eng’e mufti bila kubukanya na kuchanganya na broken.

            Mheshimiwa Bwege anaendelea kuchonga “samahanini kwa kuongea kingindo ndugu zanguni. Ibidipo hubidika. Nilidhani nilikuwa kwa mama wa ukoloni kule Londoni kumbe niko hapa Danganyika nikidanganyika kama kawa. Tusameheane sana ndugu zanguni. Yote yalinitoka katika ile hali ya kutoa mchango kwa kaya yangu ili kuiepusha na kupigwa pigwa na kugeuzwa shamba la bibi.”

            Mgosi Machungi ambaye aliingia akiwa amechelewa na akawa anafuatilia mjadala kwa makini anaamua kutia guu “wagoshi tikubaiane kuwa bia kuandamana kushinikiza kuejea mchakato wa kubadii shaia tinapoteza muda. Nadhani tokana na ukapa, baada ya jamaa kutiahidi wangeipa njuuku yetu, timeangaia kupata si kupatikana. Titakapopatikana ndipo titajua. Na hapo utasikia wanasiasa wakitafuta kia kisingizio ili tione hawana makosa.”

            Kijiwe kikiwa kinanoga si likapita shangingi la dingi wa Akashia. Acha tumtoa mkuku ili tumfanyie kitu mbaya kabla ya kwenda kutaifisha migodi yetu!

Chanzo: Tanzania Daima Jumatano leo.

Baada ya Ramadhani nilisherekea Idd na Maimuna

Uhuru wa habari: Mbona viongozi wetu wanapingana?

            Katika kuangalia haki na uhuru wa kukusanya, kusambaza, kutoa na kupata habari nchini, leo nitajikita kuonyesha mkanganyiko uliopo serikalini kiasi cha kugeuka tatizo kubwa kwa baadhi ya vyombo vya habari visivyokuwa “ndiyo mzee.” Kufungiwa gazeti la Mawio hivi karibuni kutatumika kama kigezo cha kudurusu hoja hii.  Katiba ya Tanzania inampa uhuru kila mtanzania kutoa, kupokea, kusambaza, na kupata habari ilmradi asivunje sheria. Gazeti la Mawio lilifungiwa kwa miaka miwili. Kosa? Kuchapisha picha za marais wa zamani wanaohusishwa na ufisadi. Chanzo cha habari? Wabunge waliosema wazi kuwa marais wa zamani walioshiriki ufisadi–kubwa likiwa ni kuingia mikataba ya kijambazi–washitakiwe. Je hapa kosa la gazeti liko wapi; kuripoti kilichotamkwa hadharani tena mbele ya kamera na vinasa sauti vya vyombo vya habari? Wengi walidhani kuwa gazeti lilikuwa limeandika uzushi. Je si kweli kuwa, mfano, rais Benjamin Mkapa alijitwalia mgodi wa Makaa ya Mawe wa Kiwira chini ya kampuni yake na mkewe iitwayo ANBEN yaani Anna and Ben ambayo ni majina ya kwanza ya Mkapa na mkewe?

            Wa pili kuhusishwa ni rais mstaafu Jakaya Kikwete. Je gazeti liliandika uzushi? Kama ni kukamata basi angekamatwa mbunge wa Singida Mashariki (CHADEMA) Tundu Lissu aliyeliambia bunge kuwa mikataba ya hovyo ya uwekezaji kwenye madini–uliogeuka uchukuaji hata wizi kama alivyosema rais John Magufuli–ilisaniwa na Kikwete hapo tarehe 5 Agosti, 1994. Je si kweli kuwa Kikwete alisaini mkataba unaomhangaisha Magufuli na watanzania kwa ujumla? Kosa liko wapi hapa? Je na Lissu atafukuzwa bungeni? Nadhani wapinzani wameonyesha uzalendo wa hali ya juu kwa kuliita koleo koleo na si kijiko kikubwa; na kumkosoa rais au serikali si kosa kisheria.

            Sasa ngoja tuonyeshe serikali inavyojikanganya kiasi cha kujipinga na kuzua mkanganyiko. Hivi karibuni mkurugenzi wa Maelezo Dk Hassan Abbas alisema kuwa vyombo vya habari vinaruhusiwa kuikosoa serikali. Abbas alisema “hakuna chombo cha habari kitakachochukuliwa hatua kwa kukosoa, haki hiyo ipo kwa mujibu wa Sheria ya Huduma za Habari ya Mwaka 2016 kifungu cha 51, tutaendelea kuthamini na kufanyia kazi ukosoaji huo.” Je Mawio nalo limo humu; nalo si chombo cha habari?

            Bahati mbaya, hakutofautisha kati ya kuikosoa serikali na kumkosoa rais ambaye kimsingi ndiye mkuu wa serikali. Je kweli serikali haikosolewi? Mbona bosi wake anasema vinginevyo? Aliyekuwa Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo Nape Nnauye aliyemteua Abbas kabla ya kutenguliwa uteuzi wake kwa kuwashika pabaya wasioguswa alikaririwa kabla ya kufukuzwa akisema “serikali ni rahisi sana kujisahau, ama inaweza ikaziba masikio, hivyo ni lazima pawepo na ‘very strong media’ zitakazofanya kazi ya kuiambia Serikali.” Je serikali haikujisahau kiasi cha kuingia mikataba ya kijinga? Strong media zinafungiwa; zinaachwa zinazojikomba. Huku ni kujipinga Dhahiri.

            Hata hivyo, kupingana kwa mteule na bosi wake hakuashii kwa Abbas.  Hata Nape anaonekana kupingana na aliyemteua yaani rais Magufuli ambaye alikaririwa akisema “nawaambia wamiliki wa vyombo vya habari be careful and watch it (kuweni waangalifu) kama mnadhani mna freedom (uhuru) ya namna hiyo not to that extent (siyo kwa kiasi hicho).” Kama haitoshi, Magufuli aliongeza kusema kuwa“uzalendo umepotea na unapotezwa na viongozi kwa interest (interests) (manufaa) zetu.” Kwanza, kwanini uzalendo uwe wa upande mmoja? Strong media hazijikombi; zinakosoa hata kama kufanya hivyo kunawaudhi wahusika. Bahati nzuri Magufuli anajua lilipo tatizo ila hataki kulishughulikia vilivyo.

            Mfano, Magufuli anasema “watoaji haki katangulizeni Tanzania, majaji mnafanya kazi nzuri katika kutafuta haki, tutengeneze Tanzania yetu, mimi nipo hapa temporary (kwa muda mfupi), makamu wa rais yupo temporary; everybody is (in power) temporary because the life is so temporary (temporal) (kila mtu yupo kwa muda mfupi kwa sababu maisha ni mafupi), lakini Tanzania yetu si temporary, itaendelea kuwepo tuilinde hii Tanzania yetu ambayo because it is suppose to (supposed to be) be there permanently (kwa sababu idumu).” Hii kidogo inashangaza. Mbona magufuli hatangulizi uzalendo kwa kukubali; Tanzania ni ya wote na wana mawazo hata kama ni kinzani? Kuna haja ya washauri wa rais kujitahidi kumkumbushwa anayosema ili asijipinge au kupingana na watendaji wake ukiachia mbali kuvunja sheria. Au Magufuli anafanya kile ambacho waingereza huita holier than thou kwa kutotaka kukosolewa wala kushughulikiwa watangulizi wake waliotenda uovu wa wazi bila sababu ya msingi zaidi ya tamaa na uroho wa kawaida?

            Tumalizie kwa kuwashauri washauri wa rais wawe wanamshauri vizuri kuhusiana na kupingana kwa serikali yake. Anaongelea uzalendo wakati akijua kuwa ni serikali za chama chake zilizoukosa na kuliingiza taifa kwenye matatizo ya ufisadi tunayopambana nao. Hata hivyo, nimshukuru Magufuli kwa kuanza kushughulikia kashfa makaburi kama vile Escrow. Ila asiume upande mmoja na kupuliza mwingine. Atende haki kimsumeno; akate mbele na nyuma bila kupatiliza wala kupendelea. Tanzania ni yetu sote bila kujali cheo cha mtu.  Kama serikali haitaki kukosolewa isikosee. Kama ikitaka kuheshimika ifanye mambo ya heshima; si ya hovyo kama kuingia mikataba ya hovyo. Tukiendelea kutishana, kupatilizana, kudanganyana, na kuogopana, kama taifa, tutaangamia. Hakuna asiyekosea.

Chanzo: Tanzania Daima Jumapili kesho.

Unamtafsiri vipi spika wa Bunge Job Ndugai hapa?

Mlevi kutia timu Ukanadani kudai njuluku

            Baada ya wanene kutupiga changa la macho kuwa wale waliowaita majizi sasa ni “wanaume” kama alivyokaririwa dingi akisema, nimeamua kutia timu Ukanadani kudai changu. Yule anatikisa kichwa; akidhani natania. Sitanii. Lazima nifanye kweli hasa baada ya kuona kama tunapikiwea zengwe.

Wanaodhani ulevi na ulimbukeni vinanisumbua kama wale waliogeuza kaya ya walevi shamba la bibi halafu sasa wanatwambia kuwa tuwasulubu makuwadi wao wenyewe wakikingiana vifua utadhani kaya yetu ni mali ya kaisari pekee yake wanakosea. Nitafanya kweli.

Zifuatazo ndizo sababu za nguvu zinazonisukuma kulianzisha ili nipate changu mapema usawa huu wa Chukua Chako Mapema:

Mosi, nimeamua kudai changu baada ya kupata ushahidi kwa dingi mwenyewe kuwa kumbe wale tuliaminishwa na bingwa wa uvivu wa kufikiri Brother Denjaman Tunituni ni wawekezaji kumbe wachukuaji na wezi wa kawaida wanaopaswa kuchomwa moto na si kujadiliana nao. Hivyo, lazima niwabane wanipe changu mapema kabla sijamnyotoa mwizi roho. Wakikomaa nawapeleka kwa pilato tena kule ICC ambapo nitafungua mashitaka ya mauaji ya halaiki ya walevi kwenye migodi kule Bulyankulu na North Mara ukiachia mbali wanaofishwa na umaskini wa kutengenezwa. Nina ushahidi kibao; wachukuaji hawa wezi walinyotoa roho za walevi.

Pili, nimestuka kusikia kuwa jamaa sasa wamegeuka washirika na washikaji tena wakipongezana kuwa ni wanaume kiasi cha kuanza mikakati ya kujadiliana ili kulipana. Tangu lini mwenye mali akajadiliana na mijizi? Mbona vibaka hamjadili nao zaidi ya kuwachoma moto; au ni kwa vile kuna wanene nyuma ya jinai hii? Hivi nani alituroga waswahili kiasi cha kuwashobokea watasha; na kusahau; hawa jamaa wana mizungu; na wamekuwa wakitukwamisha kiuchumi halafu wakitutukana kuwa sisi ni hamnazo na maskini wa kujitakia. Acheni uvivu wa kufikiri. Badilini sheria kabla ya kuingia kwenye mazungumzo. Mnakwenda kule na sheria zipi wakati zilizopo zinaruhusu upigaji?  Kama hamjui basi jueni. Kinachotaka kufanywa ni ukoloni wa kujitakia. Mtajuta halafu muanze kuja na rongorongo nyingine.

Tatu, nimeamua kuchukua hatua hii adhimu baada ya kugundua kuwa lile zoezi la kubadili sheria za kijambazi za kaya ili kuziba mianya yote ya uchukuaji na umakinikia sasa limeota mbawa baada ya kuja na sinema hii ya majadiliano. Lazima niseme wazi. Nitakuwa na uhakika gani kuwa wale watakaoshiriki haya majadiliano hawatakuwa na roho mtakakitu kama wale mbweha waliouza kaya yetu kwa wachukuaji kiasi cha kugeuka ombaomba wakati tuna raslimali kibao? Naweza kusema huu ni ubaguzi wa rangi. Hivi hii jinai ingekuwa ingetendwa na mswahili mweusi kungekuwa na cha kuongea au kufunga maisha? Hivi kweli nani alituroga kiasi cha kuwa kama ndondocha huku tukifanya mchezo na mambo muhimu ukiachia mambo ya hovyo kuyageuza ya maana kana kwamba hatuna maana? Hivi huu ujambazi ungekuwa umetendwa na kaya ya Kiswahili dhidi ya kaya ya kitasha unadhani kungekuwa na majadiliano? Kawaulize Wairaki na walibywa watakwambia jamaa hawa wasivyo na mchezo na kaya uchwara ombaomba kama zetu.

Tano, baada ya kugundua kuwa mambo yenyewe sasa yatafanywa kwa kutegemea usongo wa dingi na si sheria kiasi cha kugeuka kama mali binafsi, nami sina budi kuanza madai binafsi. Hapa lazima nikomae na kuwa makini na si makinikia. Lazima nidai hata njuluku za madini na si makinikia yaliyogawiwa na majambazi wakubwa wasio na umakini bali umakinikia kiakili. Naona yule anasonya. Atakayechukia uje yumo. Kwani hawa waliogawa madini yetu walitumia nini zaidi ya makinikia ya akili badala ya akili yenyewe? Kama si hivyo, inakuwaje tushupalie makinikia huku tukifumbia macho madini yenyewe? Kama siyo hivyo, inakuwaje tutegemee usongo wa mtu mmoja badala ya sheria na mkakati wa kaya kwa ujumla?

Sita, napanga nikipewa changu najea kaya kuanza kudai mchakato wa katiba mpya. Kwa vile nitakuwa na njuluku kibao, nitazitumia kuwahamasisha walevi kuhakikisha katiba mpya inapatikana ili iweze kutusaidia kupambana na mibaka yote iliyohusika na uchafu huu bila huruma wala upendeleo kama ilivyo. Hapa lazima nihakikishe natumia njuluku yangu kuanzisha kile kinachoitwa haki sawa kwa walevi wote bila kujali sura, vyeo, ubashite na upuuzi mwingine ninaoona kila siku kilevi kayani. Bila shaka hapa walevi watanipongeza kwa kila hatua badala ya kupongeza wale wale walioasisi ujambazi huu.

Kumbe nafasi imeisha! Acha nijikate kwenda kutafuta pasipoti tayari kwa kuwatokea wamakinikia kwa umakini.

Chanzo: Nipashe Jumamosi leo.

Magufuli na Mimba mashule: Nini ushauri na mawazo yako?

Hivi bado Eliakim Maswi ni Mwanaume au Mwanamke kwa sasa?

THE BOTTOM LINE : In voting, fear the politics of the tummy like leprosy

        For high-pitched Kenyans, the time to mint and print dosh’s arrived.  Do you want quick dosh? Become an opinion pollster. Thereafter, just analyse and say things with full sangfroid even if you truly know are abracadabra and quackery. It’s super easy. Use tribal science to interview tribesmen and women instead of citizenry. Add a tribal mind; and draw a tribal conclusion in predicting the tribal lord that’ll carry the day in the coming elections.

            The other day I read Gitau Warigi’s piece on how to make dosh in Kenya through forming briefcase political outfits, churches not winning a government tender. Provided that the eating season aka electioneering is close, smart nibblers are now prepared with their knives set to chop and chomp the meat UhuRuto once said it’s devouring while the challengers were drooling.

            Apart from becoming a pollster, there’s another cool way of making a killing at this point and time. Just become a political analyst answering to intimidating titles such as professor muta wa Ngumi even if you’re not but a quack sort of. To nicely mug political jobseekers, just plagiarise some terms such as the tyranny of small decisions which make people forget important things so as to latch on small and an important things. After doing so, you come to the nambers game of making your targets believe. When the tyranny of numbers was propounded to the country of Nyayo, I wondered to hear some enlightened people saying it’s somebody’s invention while it's been in academic circles even before the cheap theorist purporting to coin the words wasn’t even conceived. Even gurus such as Angello, Howard Bowen, Mackintosh and Green and others who used this term in the sixties have never claimed to formulate it.

            In applying the bootleg tyranny of nibblers, ignore all other crimes such as the sabotage of Biometric Voter Registration (BVR) Kits despite sinking taxpayers’  billions of shillings to put in place. Instead of reporting results digitally, you just propose that the IEBC goes back to pre-Adamic era by manually counting the ballots. Why use computers while they don’t lie? Once again, here you can apply the doctrine of tyranny of choice in which Fredrick Schauer argues that there must be a distinction between  rules and standards. Electoral rules must be applies to see to it that the elections and their results meet standards of free, fair, credible and meaningful elections. There should not be any hanky panky or horse trading this time around.

            I don’t want repeat the same bunkum that saw Kenya go up to smokes in 2007. However, this time , there won’t be any room for the tyranny of the numbers. Instead, I’d say; voters who are, in a sense, consumers will, as Fasolo, McClelland and Todd would put it “neglect most product information and yet make good choices, so long as either there is no conflict among the product attributes or the attributes are unequally important.” If Kenyans choose issues in lieu of personalities fighting for eating free, there won’t be any conflict. Shall they cascade to the habits of the past, conflict will surface in that, instead of standing for the interests of their nation, many’ll defend the interests of their tribes. Hence, it is upon voters to choose between the nation and the tribe.

            However, one choice is safe and progressive for Kenya, a nation. Under it, all Kenyans are united as opposed to tribe under which they're sharply divided.

            Voters need to heed this. Of all chicaneries, fear the politics of the tummy like leprosy. For, it is through this sort of politics, corrupt and venal politicians bribe voters with nonsenses such as drinks, meals,  Khangas, small amount of money, T-shirts and whatnots. Instead of buying into this fake generosity, take their stuff and ask them what they’re buying and how they made their dosh. Voter oh voter, it’ll be great.

            By the look of things, personalities seem to outweigh issues. Here’s where the Francis Nyenze thing comes in. many’ll like to see one of theirs been anointed and become a tenant in ikulu. Eish!  What’ll the hoi polloi get by pushing one of theirs to the throne. Do they know that unga and madondo don’t know their alliances,ethnies, parties and horse trading? The lack of sanitation, clean and safe water,  reliable power and dosh in pockets don’t have brains, eyes or tribes.

Voters, these are dangerous times. Beware. What  a lying season that is!

Source: Citizen Wednesday today.

Natamani Tanzania ingekuwa Korea ya Kusini

            Hivi karibuni, nchi ya Korea ya Kusini iliingia kwenye historia ya dunia kwa kuwa miongoni mwa nchi zinazopambana na ufisadi mkubwa bila huruma kuonea. Rais wa zamani wa nchi hiyo Park Guen-hye alijikuta akiondolewa madarakani na kusindikizwa gerezani anakongojea kusikilizwa shauri lake la kuruhusu rafiki yake Choi Soon-sil kutumia ofisi ya rais kujitajirisha kinyume cha sheria. Choi ambaye naye yumo gerezani akingojea kusikilizwa kesi yake, alitumia ukaribu wake na rais kuyasumbua makampuni mengi ya kibiashara kuchangia asasi yake isiyo ya kiserikali ambapo kipindi kimoja, alilazimisha kampuni ya Samsung kuchangia dola za kimarekani 69. Wakati akiingizwa gerezani hapo tarehe 31 Machi, 2017 bango moja lilimpokea likisema “hongera kwa kuingia gerezani. Toka ukiwa binadamu baada ya miaka 30.”

Park angekuwa rais wa kiafrika, nani angemgusa.  Asingeondoshwa madarakani kwa aibu na kuishia korokoroni. Angetafutiwa mazingira ya kumlinda hata baada ya kuthibitika kuwa alitenda ufisadi. Lakini kwa wenzetu hilo hakuna. Hakuna aliyeko juu ya sheria; wala anayeruhusiwa kutumia ofisi yake kwa manufaa binafsi kama ilivyo kwa Afrika ambako marafiki, watoto, wake au waume na ndugu wa viongozi nao hujipachika uongozi kwa sababu wazazi au ndugu zao ni marais.

Hakuna ubishi. Kwa sasa, Tanzania inakumbwa na kashfa kubwa tu zinaohusisha hasara za mabilioni zilizosababishwa na baadhi ya watawala wetu na wasaidizi wao ima tokana na uroho, ujinga na ufisadi au roho mbaya kama siyo ulimbukeni. Kashfa hizi si mpya. Kinanchofanyika ni baada ya rais wa awamu ya tano John Pombe Magufuli kuingia madarakani na kufanya ambacho karibia watangulizi wake wote walishindwa kufanya–kuanza kufukua kila aina ya uoza–na kuchukua hatua hata kama si kwa wahusika wote. Zoezi la Magufuli la kupambana na ufisadi nchini limevutia wengi ingawa pia linakosolewa na wengi kutokana na kuhangaika na vidagaa huku mapapa wakisazwa. Wanaomuunga mkono Magufuli wanaona kuwa amethubutu. Wanaopinga harakati zake japo si wengi, wanaona kama hafanyi mambo kisayansi na hayawezi kuwa endelevu hasa kutokana na mfumo wa kikatiba wa kutekeleza haya ukiachia mbali mapungufu kama upendeleo wa baadhi ya watu wa karibu wake kama ilivyotokea kwa mkuu wa Mkoa wa Dar Es Salaam Paul Makonda anayetuhumiwa kughushi vyeti vya kitaaluma.

Mbali na Makonda, juzi baadhi ya wabunge wa upinzani waliposhinikiza kuwa marais wastaafu walioshiriki uoza na uovu huu washughulikiwe. Vyombo vya habari vilimkariri mbunge Kilombero (Chadema) Peter Lijualikali akisema “Haiwezekani mzee wangu (Andrew) Chenge na (Nazir) Karamagi walipitisha mikataba hiyo bila Rais aliyekuwapo kufahamu. Kinga ya Rais kushtakiwa iondolewe ili wahojiwe.” Baada ya Lijualikali kutoa pendekezo la kuondoa kinga kwa marais, spika wa Bunge Job Ndugai alisikika akiwaonya kwa kusema “Mabadiliko mnayoyataka yakipitishwa na viongozi mlionao wakikamatwa msije mkalalamika tena” akimaanisha mawaziri wakuu wastaafu Edward Lowassa na Fredrick Sumaye waliohamia kwenye kambi ya upinzani. Hapa unaweza kuona namna kulindana kulivyo tatizo la kimfumo zaidi. Badala ya spika kutumia mamlaka yake kuunga mkono haki ya kutenda haki, anaonekana kutoa vitisho kama ishara ya kuonyesha kuwa wapo wasioguswa. Hata hivyo, spika alisahau kitu kimoja kuwa hao mawaziri anaotishia nao watasombwa hawana kinga kama marais wastaafu ambao kimsingi ndicho chanzo cha ufisadi, uovu na uoza huu uliofanya taifa lenye kujaliwa raslimali lukuki kuwa maskini na ombaomba bila sababu zaidi ya ubinafsi, uchoyo, uroho na roho mbaya za baadhi ya watawala wetu waliogeuza ikulu kuwa chimbo la utajiri badala ya kuwa hekalu la haki la wananchi. Ingekuwa Korea ya Kusini, kauli ya spika ingemgharimu. Kwani, ameonyesha wazi kuunga mkono ufisadi.

Naye mbunge wa Singida Mashariki (Chadema) Tundu Lissu wala hakuficha wala kuzungusha. Alitaka rais Jakaya Kikwete ashitakiwe kwa vile ndiye aliingia mkataba wa mgodi wa Bulyankhulu tarehe 5 Agosti, 1994. Na wakati ule hakuwa na kinga yoyote kisheria. Je rais atawashughulikia watagulizi wake na nani yuko tayari kumvisha paka kengele zaidi ya yeye aliyeanzisha na anayesimamia mchakato huu? Maana, ukiangalia ushahidi uliopo, mambo mengine hayahitaji hata uwe mtaalamu wa sheria wala msomi kujua kuwa kinachoenda kufanyika ni kinyume na common sense. Sijui tunatoa taswira gani kwa wananchi wetu na vizazi vijavyo kwa kupendeleana na kulindana hata katika maovu?

Kwa taifa linalotaka kujikomboa tokana na ufisadi lazima tujenge utamaduni wa kuhoji kila mtu bila kujali cheo chake. Wengi walidhani kama wahusika wanasingiziwa, wangejitetea na kuwataka wanaowatuhumu watoe ushahidi; wakishindwa wawajibishwe. Haiwezekani  rais awe mlalamikaji, mwendesha mashitaka, shahidi, haki na polisi. Kufanya hivyo, licha ya kuwa kinyume cha sheria, kunakinzana na ahadi za rais za kuwatendea watanzania haki bila kujali ukubwa wa cheo cha mtu.

Tumalizie kwa kusema kuwa Tanzania inakabiliwa na matatizo yasiyo ya kawaida yanayohitaji majibu yasiyo ya kawaida yatokanayo na busara, ukweli, uwazi na ithibati vya aina yake. Siku zote huwa tunasikia watu wakiambiana wafanye maamuzi magumu. Korea Kusini walichukua maamuzi magumu. Nasi kama taifa, kama kweli hatuwadanganyi watu wetu na kuwageuza hamnazo, tunapaswa kufanya maamuzi magumu kwenye kupambana na ufisadi bila upendeleo wala kutishana. Natamani Tanzania ingekuwa Korea Kusini.

Chanzo; Tanzania Daima Jumatano leo.

Ufisadi: Kijiwe chataka haki sawa kwa wote

            Baada ya kutolewa onyo kali la hovyo kuwa tusiwaguse wakubwa mafisadi, kijiwe kimekaa kama kamati kulidurusu na kutoa angalizo kikizingatia sharti la katiba ya kaya kuwa kila mtu anastahiki haki na wachovu wote ni sawa. Hivyo, bila woga wala upendeleo, kijiwe kitatongoa na kudurusu baadhi ya masuala na kuyatolea majibu.

Msomi Mkatatamaa anaingia akiwa na magazeti mengi tu. Anayaweka mezani na kuamkua na kusema “jamani mmesikia ujinga wa kutaka kutufundisha woga ili tuendelee kupigwa?” Anapiga hafa yakuendelea “katika maisha yangu sikutegemea kuwa wale wanaotuaminisha kuwa wanapigana na ufisadi kwa ajili yetu wangekuwa vigeugeu na woga kiasi cha kuogopa hata mawazo. Nani alitegemea kuwa majizi makubwa yaitwayo maheshimiwa yangekingiwa kifua wakati wanaofanya hivyo walituaminisha kuwa watatenda haki bila kujali itikadi, cheo, dini, kabila, eneo na makandokando mengine?”

Kablaya kuendelea Mheshimiwa Bwege ambaye huwa hana tabia ya kuchomekea, anaamua kumchomekea na kusema “wewe uliamini rongorongo za wanasiasa wakati wakisaka kula ya kura siyo? Hujui kuwa baba na mama yao ni moja! Hata hivyo, kama tutakuwa wakweli, nani amkamate nani wakati wote ni watoto wa nyumba moja? Nani amshughulikie nani wakati wote ni sehemu ya tatizo ukiachia mbali hizi rongorongo za kutafutia umaarufu? Pamoja na ubwege wangu, sikushangaa hasa ikizingatiwa kuwa huku Afrika wateule huwa hawaguswi hata wanapopiga kama ilivyokuwa kwenye madili ya ANBEN, EPA, ESCROW, Richmonduli, IPTL na mengine, mnapaswa kula pini kwa vile jukumu lao ni kuwala na kuwatumia nyinyi.”

Mgoshi Machungi naye anaamua kula mic “hata sisi hatishangai hasa ikizingatiwa kuwa hakuna kesi ya ngedee inaweza kushindwa mbee ya nyani. Mimi najua fika. Wengine sea zao ni za kuindana; na huu ndiyo wakati wa kufanya hivyo hasa ikizingatiwa kuwa tinaendeshwa kifaumefaume bia kujitetea tokana na woga na ujinga tena unaofanywa na wae unaoweza kudhani wamisoma wakati ni bue kabisa. Hamkuona madaktai wakijikombakomba kana kwamba hawakusoma?”

Mpemba naye anakatua mic “yakhe hapa nkuunga nkono. Hata mie nilishangaa sana pale nilioposoma kuwa jarida fulani limefungiwa kwa kuchapisha picha za wateule wenye mazonge na kashfa. Wallahi mie ningependa wabadilishe katiba lau waseme kuwa ufisadi ni halali ya wanene na si wadogo kama hawa tuwaonao wakihangaishwa kwa vile walipiga tena kiduchu ikilinganishwa na hawa walotuuza hadi rahis akajikuta pakanga akishughulikia kashfa tu badala ya mambo mengine muhumi kwa kaya.”

Mipawa anaamua kumpoka Mpemba mic “hapa lazima tukubaliane kuwa ufisadi si kosa  hasa linapotendwa na wakubwa, washirika, watoto hata wake zao kama ilivokuwa kwenye kashfa ya Kiwila na nyinginezo zinazokingiwa kifua wakati hata ndege wanazijua na kutushangaa kwa tunavyodanganyana kuwa twaweza kujenga kaya ya haki na ya maendeleo bila kutenda haki sawa kwa wote.”

Kabla ya kuendelea, Kanji anampoka mic Mipawa na kudema “mimi hapana sangaa. Samaki vote iko na surubu. Hivyo, hapana samaki nasulubu menjake kwa kuwa na surubu. Kama nachunguza yote wizuri, nakuta iko na kashfa kama ile ya kuuja jumbani ya umma kwa vakuba chini ya hii moja nono nalinda sasa na naambia chowu kuwa iko wiwu va kufikiri. Halo halo natoka vachowu natoka Kapa!”

Mijjinga aliyekuwa akibukua magazeti anaamua kutoa ya moyoni “mie naona tuache woga. Tuingie mitaani kudai tuambiwe kaya hii ni ya nani kati yetu na hao wateule wezi. Maana, wamekuwa wakitwambia kuwa kaya hii yetu na wao ni watumishi wetu. Huu ndiyo utumishi au wanatutumia wakimaanisha watumishi? Kwani hizo ofisi ni mali zao au za wachovu? Natamani marehemu Chris Mtikila angekuwa hai. Hapa pangechimbika bila jembe. Hata hivyo, sijui kama akina Tunda Jisu watakubali ghilba na vitisho hivi. Kwa ufupi ni kwamba tulianzishe kwa kuingia mitaani kudai uhuru wetu wa kutendewa haki na kusikika vingenevyo tutajikuta chini ya imla bila sababu zaidi ya woga na kujigongagonga kwa wale wanaobembeleza kitumbua uchwara kama yule daktari uchwara aliyefungia jarida kwa kuchapisha picha za wanene wenye mizogo ya kashfa.”

Sofia Lion aka Kanungaembe anaamua kula mic “kwanza nilishangaa kusikia tishio na onyo kuwa waliopiga wakiwa kwenye ulaji wasiguswe wala kuandikwa kiasi cha kufungia jarida. Je wanasingiziwa; na kama wanasingiziwa kwani mahakama zimeisha kayani? Waende wakalalamike mahakamani badala ya kutumia mabavu bila sababu. Huu ni utumiaji mbaya wa mamlaka kusema ukweli. Hii ni kinyume na viapo vya uadilifu ambavyo mara nyingi wengi wamekuwa wakilishwa na wale wanaoweza kufanya mambo ya wachovu kuwa kama masuala yao binafsi wakichagua nani wa kuadhibu na nani wa kusamehe kama kwamba hii kaya ni falme la mja mmoja. Ni aibu hata ndege wanatucheka kwa kufanya kila jambo kuwa sanaa na sinema.”

Kijiwe kikiwa kinachanganya si ukapita msafara wa Njaa Kaya akitoka zake kuzurura Ukanadani alikokwenda kuwapigia magoti wapiga wa makinikia bila kuwa makini. Acha tuuzomea na kutaka kupopoa kama si ndata kutuzidi nguvu.

Chanzo: Tanzania Daima Jumatano leo.

ESCROW NA HISTORIA NA MTANDAO WAKE

What a powerful message!

Cartoon showing how voters are blatantly robbed- Courtesy of the Daily Nation, Kenya

KUSHITAKIWA WEZI WA ESCROW: Nampongeza Magufuli Japo NI Wajibu Wake

Watuhumiwa wakuu wa Escrow Harbinder Singh na James Rugemalira wakiwa mikononi mwa polisi

                   Taarifa tulizo nazo ni kwamba wale watuhumiwa wakuu wa kashfa iliyoliibia taifa mabilioni ya shilingi kupitia mfuko wa ESCROW, James Rugemalira na Harbinder Singh wamefikishwa mahakamani leo. Tunaipongeza serikali kwa kuamua kutoka usingizini na kuanza kufanya kazi. Maana, kashfa hii, licha ya kulitia hasara taifa, ililetea aibu na mateso hasa kwa watumiaji wa umeme.
            Tunampongeza rais John Pombe Magufuli kwa kuthubutu. Tunamsihi hata kwenye kushughulikia marais wastaafu waliofanya ufisadi kama vile Jakaya Kikwete na Benjamin Mkapa aachane na kuwaramba miguu. Maana kufanya hivyo kutamuonyesha kama mtu msafi na mwenye nia ya kupambanan a ufisadi kwa haki na si kwa upendeleo, woga na unafiki.

Mpaka Mtu Atoke Kuna Juhudi Nyingi

Bila katiba mpya Magufuli anajipiga mtama

            Kupiga mtama ni neno la mtaani lenye kumaanisha kupiga ngwara. Kwa kishona humaanisha ujuzi au maarifa na maumivu ayapatayo mtu kidoleni hasa unapojikwaa. Leo nitatumia neno ngwara kuonyesha namna Tanzania, kwanza, ilivyohujumiwa kiasi cha rais John Magufuli kuuliza”nani alituroga Tanzania?”

Nitajaribu kudurusu mambo au sababu zinazoikwamisha Tanzania au tuseme uchawi –kwa wale wanaoamini katika kurogwa kiasi cha kutaka kuombewa badala ya kuambiwa ukweli kuwa sisi ni sehemu ya tatizo. Hivyo natoa yafuatayo:

Mosi, urathi wa au mabaki ya ukoloni au colonial carryover. Baada ya kupata uhuru na kurithi mfumo mbovu wa uongozi wa ima kuiga au kudandia, tulijikuta tukijenga matabaka ya watu miongoni mwa raia wetu. Hii unaweza kuiona kwenye sheria zinazoongoza nchi yetu kuhusiana na makosa ya wizi mkubwa na mdogo. Mtu akiiba kuku anafungwa miaka mingi kuliko anayeiba mabilioni. Wakoloni waliweka mfumo huu ili kuwafunga waswahili pale wanapowadokolea huku wakiwalinda mawakala wao ambao walikuwa wakinyanya fedha nyingi jambo ambalo tuliliendeleza hadi leo.

Pili, ni ile hali ya nchi kuendesha na katiba zisizotokana na matakwa wala utashi wa wananchi au superimposed constitution. Katiba ya Tanzania haijawahi kutokana na wananchi. Badala yake ima ilitokana na mkoloni–baada ya majadiliano katika jumba la Lancaster–au chama kimoja–katiba ya jamhuri ya muungano ya mwaka 1977 iliyotokana na vyama vya Tanu na ASP. Kihistoria Tanzania imekuwa na katiba tano, yaani Katiba ya Uhuru (1961-62), Katiba ya Madaraka au Jamhuri (1962-64), Katiba ya Muda ya Jamhuri ya Muungano wa Tanganyika na Zanzibar (1964-77) na Katiba ya Jamhuri ya Muungano 1977 ambayo iliundwa baada ya vyama vya ASP na TANU kuunganishwa na kuunda Chama Cha Mapinduzi (CCM) ambayo imekuwa ikifanyiwa marekebisho na kujaa viraka kiasi cha kujitenga na wakati na matakwa ya watanzania.

Matumizi mabaya ya madaraka ya baadhi ya viongozi wetu. Rais wa Tanzania yupo juu ya katiba. Unategemea nini unapomuweka binadamu juu ya sheria zaidi ya matumizi mabaya ya madaraka. Anayebishia hili arejee historia ya Tanzania aone namna serikali za kuanzia awamu ya pili hadi ya nne zilivyoshiriki na kuhalalisha ufisadi kiasi cha kuzaa kadhia ya ufisadi wa kutisha kama unavyoendelea kuibuliwa na serikali ya awamu ya tano. Tokana na rais kuwa juu ya sheria, karibu awamu zote tajwa zilitegemea utashi wa rais kuendeshwa. Mfano, rais wa awamu ya pili Ali Hassan Mwinyi aliporuhusu kile kilichotafsiriwa kuwa RUKSA, wengi hawakujua madhara yake. Kimsingi, hapa ndipo mizizi mikubwa ya ufisadi ilipojikita nchini. Haina maana kuwa hapa mwanzo hapakuwapo na rushwa. Ilikuwapo; ila mwalimu Julius Nyerere alijitahidi sana kupambana nayo chini ya mfumo wa Kijamaa ambao ulimpa uwezo wa kumwajibisha yeyote aliyeshuku alikuwa fisadi.

Alipoingia Benjamin Mkapa–hasa muhula wake wa mwisho–viwango vya ufisadi vilikua zaidi hasa ilipobainika kuwa kumbe kuna watu waliomtumia yeye au mkewe kujinufaisha kwa kutegemea ukoo au nepotism. Rejea kashfa ya kuuzwa kwa Benki ya Taifa ya Biashara (NBC) ambapo ushahidi ulionyesha kuwa waliokuwa makuwadi wa walioinunua walikuwa washirika wa shemejize rais. Hata huu wizi mkubwa katika sekta ya nishati na madini chanzo chake ni kwenye serikali hizi mbili. Pamoja na kwamba ufisadi ni kizalia cha mfumo wa kipebari usio na huruma, kuna ushahidi mkubwa kuwa mabaki ya ukoloni nayo yamechangia sana hasa nchi zinapokuwa zinaendeshwa na katiba zisizotokana na watawaliwa au hoi polloi.

Tuje kwa Magufuli ambaye ameonyesha ujasiri na uzalendo wa hali ya juu unaoandamana na uchungu wa kuona Tanzania ikichezewa na kuliwa mbele na nyuma. Je atafanikiwa kwenye mapambano yake bila kuwa na katiba wezeshi na wananchi? Jibu analo Magufuli ingawa hataki kulikubali na kulitumia. Hapo tarehe 12 Juni, 2017, akipokea taarifa ya pili ya makinikia, alikaririwa akisema “ndugu zangu watanzania nimewambia nafanya hivi kwa ajili yenu…kazi [urais] ni ngumu sana… ndiyo maana tunaomba mtuombee…mimi muda wangu utapita.” Magufuli anakiri kuwa atapita na mfumo anaousimamia hauwezi kujiendesha. Kinachoshangaza ni namna anavyosuasua  au kuahirisha katiba mpya wa wananchi ambao licha ya kutumia fedha zao nyingi na muda, ilishafikia pazuri; na ilishapata maoni yao. Kwa wanaojua mchakato huu ulivyotekwa, kuvurugwa na kuchakachuliwa wanajua fika waliofanya hivyo hawakutaka iwatupe korokoroni tokana na ufisadi uliasisiwa na kusimamiwa na awamu zao. Sijui Magufuli anahofia nini wakati alishalionyesha taifa uzalendo wake? Pia, kama rais anajua kuwa atapita, sasa anashindwa au kuchelea nini kurejesha mchakato usiochakachuliwa wa katiba iliyopendekezwa na watanzania kwa maslahi yao na vizazi vijavyo; siyo kama kujipiga mtama? Wakoloni kwa kujua walichowatendea wengine, waliamua kuachana na katiba za kizamani na kutunga katiba ambazo zinaendesha nchi zao bila kutegemea utashi wa rais au awamu kama ilivyo Tanzania na nchi nyingi za kiafrika.

Tumalizie kwa kumtaka Magufuli atumie ujasiri, usongo na uzalendo alioonyesha kwenye kupambana na ufisadi, kurejesha katiba ya wananchi ili isaidie si kupambana na ufisadi bali kuuondoa kutokana na kuwa na vifungu vinavyoshughulikia ufisadi na maadili ya viongozi kivitendo na kisheria. Bila katiba mpya ya wananchi, Magufuli atashindwa na anajipiga mtama kama wasemavyo watoto wa mjini.

Chanzo: Tanzania Daima Jumapili leo.

Kashfa ya IpTL: Barua ya wazi kwa EWuuRA

        Baaada ya kuchacha kiasi cha kukosa njuluku ya kupatia ulabu, niliamua kujisomea magazeti lau nijue umbea wa mjini; na nikakutana na kiroja cha mwaka! Guess what. Eti vilaza wetu wa mamlaka ya ulaji angani, nchi kavu na majini walioruhusu ujambazi wa IpTL wanatutaka tutoe maoni juu ya kuendelea kuhalalisha ujambazi huu. Mnakumbuka shuka asubuhi siyo? Mbona mlipoingia huu ujambazi hamkutaka maoni yetu; au mnataka mpate kisingizio cha kusema kuwa tulishirikishwa kubariki ujambazi huu? Mshindwe na kulegea. Kwanini kutangaza kwenye magazeti binafsi na si govt gazette?

            Kwa vile mmejivua nguo wenyewe, acha niwape ya moyoni kama ifuatavyo:

Kwanza, IpTL si kampuni sawa na makampuni mengine. Hivyo, haipaswi kufikiriwa wala kufaidi haki sawa na makampuni mengine yasiyotupiga kama wao. Hivyo, kama mnatafuta sababu ya kutushirikisha kwenye uchafu wenu, mkome.

Pili, kabla ya kutaka maoni yetu, mnapaswa kutueleza ni kwanini mliingia ujambazi huu; na nani walihalalisha hii jinai; walipata nini na kiasi gani kwa sheria ipi? Kwanini sasa; na si huko nyuma mliponyea na kuivuja sheria kiasi cha kuigeuza kaya kichwa cha mwendawazimu aka shamba la chizi?

Tatu, muweke wazi mikataba yenu na majambazi haya ili tujue kuna nini; na tunaongelea na kuchangia nini badala ya kutuuzia nguruwe kwenye gunia. Kumbaff.

Nne, mtupe uhakikisho kuwa hamna nia mbaya nasi na kaya yetu kama ambavyo mmekuwa mikifanya ili kujipatia njuluku za haraka wakati mkiendelea kutupandishia bei ya umeme. Mnadhani hatujui kinachoendelea?

Tano, muwachukulie hatua wote walioshiriki kuingiza kaya kwenye balaa hili la kiuchumi. Kama hamuwajui, ngoja niwatajie makuwadi wao. Yupo Jimmy Rugemalayer ambaye anasifika kuwahonga walafi kuanzia mawaziri, wabunge, viongozi wa kiroho wenye uroho hata majaji. Pili, yupo gabacholi Singasinga anayeishi Kenya ambaye aliibuliwa na majambazi wetu wa ndani ili kuficha uchafu wao.

Sita, mtwambia chanzo cha upendo na uwazi huu ambavyo havikuwapo hapo mwanzo mlipofunga ndoa hii haramu ya kuangamiza kaya na walevi wake.

Saba, mtuhakikishie kuwa walioingia mikataba hii hatari hamtawaita makaburi na kushindwa kuwafukua kwa kuhofia kushindwa kuwafukia kama alivyowahi kusema dingi ambaye ameonyesha wazi kuwagwaya hawa jamaa kana kwamba ana faida nao. Haiwezekani mkaendelea kutugeuza hamnazo huku mkitusanifu kuwa mnataka maoni yetu wakati mlipoingia kitandani kufanya ufuska huu wa kiuchumi tulipiga kelele mkatupuuza. Tutaamini vipi kama hamtatupuuza wakati huu. Kimsingi, kama mnataka mawazo nenda kwa akina Bashite wanaosikika na kusifika. Huenda watapata fursa hii kuanzisha sinema nyingine ili kuendelea kuwa madarakani wakati wana vyeti feki na wanatumia majina feki.

Tukiachia mbali hawa vidagaa tuliowatajia hapo juu, je mko tayari kuweka wazi majina ya marais na mawaziri walioshiriki kusuka dili hili hadi likazaa jingine liitwalo EPA ambalo lilisababisha hasara ya mabilioni kwa kaya? Je mko tayari kuwaumbua waliotumia njuluku za EPA kuukwaa ulaji huku wakituache tuendelee kuliwa mbele na nyuma? Je hapa mnataka kumsanifu nani; na kwanini mnaendelea kututia madole machoni?

Guess what. Nimeamua kugusia kashfa hizi ili kuwaumbua Eula kuonyesha mnavyotaka kuendelea kuula wakati sisi tukiliwa. Mbona hamuongelei njuluku ya rada ambayo wakoloni kwa kiingereza walitaka kuwarejeshea mkakataa? Mbona  hamkumbushii kukataa kwenda Uswizini kupewa njuluku nyingi tu ambazo majambazi wetu wakubwa, mibaka na mipapa imeficha kule? Mbona hamuongelei kubadili sheria kuhusiana na kashfa kama ya IpTL?

Kwa uzembe wenu mmekatiwa kitu kidogo na kikubwa mkalegea na kuachia kila kitu; halafu mnaanza kujishaua kuwa mnatafuta maoni. Nenda mkamuulize Kafulia aliyeibua na kuvalia njuga sakata hili hadi mkamtosa mjengoni. Kwani hatujui? Katika kufanya utafiti wangu juu ya kashfa hii niligundua kuwa kumbe IpTL inaweza kuwa Independent Protectorated Tanzia Ltd ambayo inalindwa na sirikali kama siyo sirikali ndani ya sirikali tena inayofanywa kuwa siri kali.

Nimalizie kwa kutoa maoni yangu na ya walevi ninaowangoza kama ifuatavyo:

Mosi, wanyonge wote walioguswa na kashfa hii bila kujali vyeo wala sura zao au ubashite wao.

Pili, taifisheni mitambo ya IpTL kutokana na ukweli kuwa ni mali ya walevi ambayo imekuwa ikitumiwa kuwalangua umeme na kuwaibia.

Tatu, taifa mimali ya wale wote waliohusika kwenye ufuska huu wa kiuchumi ndipo mje tuongee; na tuwafundishe jinsi ya kusimamia mali za umma. Itoshe kusema; walevi wamechoka kutiwa vidole na kugeuzwa samaki ambaye hukaangwa kwa kugeuzwa geuzwa kwa vile yu mfu.

Leo hii tosha. Ngoja nikapige kanywaji tayari kuwatolea uvivu zaidi pale itakapobidi. Kwanini msiunde tume huru kama ya makanikia yatokanayo na ukosefu wa umakini?

Chanzo: Nipashe Jumamosi kesho.