Umma ufanye maamuzi sahihi

Useme: "Tumechoka kukumbatia wezi"
Nyumba ya Gavana wa Benki kuu ya Tanzania(BoT) inayodaiwa kulamba Shs. 1,400,000,000!

PROFESA wa Sheria, Issa Shivji, amesema "ufisadi umeshika kasi." Hivi ndivyo imedhihirika leo, kwamba ni jambo la kawaida kwa serikali na taasisi zake kutumia mabilioni ya shilingi za umma kwa mambo ambayo hayana maslahi kwa taifa na watu wake.

Mara ya kwanza kusikia nyumba ya serikali inakarabatiwa kwa Sh. 1 bilioni – si kujengwa – ilikuwa kwenye sakata la Shirika la Umeme nchini (TANESCO).

Sasa kuna hili la nyumba ya Gavana wa Benki Kuu ya Tanzania (BoT), Profesa Benno Ndulu.Taarifa za kwanza zimesema imekarabatiwa kwa Sh.1 bilioni.

Rais mstaafu Benjamin Mkapa alipokarabati ikulu yake, wakati ule, kwa Sh. 3 bilioni (kama tulivyoambiwa), “tulipagawa” na kupiga kelele. Sasa hayawi hayawi yamekuwa.

“Ujasiri” huu unatoka wapi katikati ya bahari ya ufukara? Tunaambiwa nyumba ilinunuliwa kwa Sh 500,000,000 na sasa inakarabatiwa kwa Sh. 1 bilioni; katika nchi ambayo ardhi si haba na wala haijapanda bei kiasi hicho.

Tokyo na Dubai ni miongoni mwa miji ghali duniani kwa mtu kununua kiwanja. Lakini kwa bei hii, ikilinganishwa na hali halisi ya soko la viwanja na majumba nchini mwetu, basi Dar es Salaam ni ghali kuliko hata miji mikubwa na ghali sana duniani.

Kitendo hiki kinatukumbusha kisa cha hivi karibuni nchini Zambia ambako bila aibu, serikali ilitumia dola 13 bilioni kushughulikia kesi ya wizi wa dola 500,000 iliyokuwa ikimkabili rais mstaafu Frederick Chiluba.

Kuna swali jingine: Kwanini gharama ya kukarabati nyumba iwe kubwa kuliko ya kununulia? Lakini leo Gavana wa BoT anasema siyo kukarabati. Anasema nyumba imejengwa kutoka kwenye msingi. Anaongeza kuwa gharama inaweza kuwa kubwa kuliko hii ambayo imetustua. Tafadhali sana Bwana Gavana!

Vyovyote itakavyokuwa, wanaoishi kwenye mahekalu haya ni watoto wa maskini wa kunuka ambao kama si Mwalimu Nyerere kuwasomesha bure, huenda wengi wangekuwa vibaka.

Je, fedha hii takribani Sh. 1 .5 bilioni zingewezesha kujengwa kwa shule au zahanati ngapi kama tungekuwa na watendaji wasiopenda makuu?

Kwanza, ilinunuliwa toka kwa nani? Isije ikawa ni kati ya zile zilioibwa wakati wa utawala wa Mkapa au ya kigogo wa benki au hata serikali.

Inakuwaje BoT iliyoanzishwa zaidi ya miaka 40 iliyopita haimiliki nyumba yake kwa ajili ya kuishi gavana wake? Au ni kweli kwamba nyumba ya awali ambayo alikuwa anaishi Dk. Idrissa Rashid au Dk. Daudi Ballali imeshanunuliwa?

Je, ni mashirika mangapi ya umma yana tabia chafu kama hii? Je, kwanini tusiangalie upya maslahi na marupurupu ya wakuu wa BoT ili kuepuka kurudiwa kwa upuuzi kama huu?

Kama fedha hizi zingetumika vizuri, zingeweza kufanya mambo ya maana. Tunaambiwa kukarabati barabara yenye urefu wa kilometa 65 ya Tanga hadi Horohoro ni Sh. 70 bilioni. Hii maana yake ni kwamba tunakarabati nyumba moja kwa sehemu moja ya sabini ya gharama ya barabara.

Je, huyu kiumbe anayeshi kwenye hekalu ghali kama hili anatumia fedha za umma kiasi gani kwa mwezi? Anaendeshwa kwenye gari la aina gani? Thamani yake ni kiasi gani? Je, anachotumia na anachozalisha kinawiana?

Hivi karibuni nchini Kenya kuligundulika wizi wa ajabu ambapo watu 65 walikunywa maji ya zaidi ya Sh. 25 milioni za Tanzania kwa wiki moja tu. Ulafi wa viwango vilivyowahi kuitwa “ufisadi mchafu.”

Gazeti la Mwananchi liliandika kuwa gavana wa sasa anadaiwa kukataa kuishi kwenye nyumba aliyokuwa akiishi mtangulizi wake kutokana na kutokuwa na bwawa la kuogelea (!) Akili ya aina hii inasaidiaje vijana wetu wanaotafuta elimu?

Siku zote tumesema serikali yetu na taasisi zake ndio chanzo cha maafa yetu. Tunaongelea nyumba moja ya gavana. Bado magari anayotumia, wakubwa wenzake na wasaidizi wao.

Hapa hujamgusa bosi wake yaani rais, ukiachia chama chake ambacho sasa kimekiri kutumia fedha chafu wakati wa uchaguzi mkuu na sasa kimeapa kuwa hakitatumia tena fedha chafu.

Hili la ukarabati wa nyumba ya gavana si dogo. Kwani gharama zake ni kubwa kuliko hata zile za uchaguzi mdogo wa Tunduru ambako iliripotiwa kuwa zimetumika Sh. 243,126,860; angalau kwa mujibu wa Tume ya Taifa ya Uchaguzi.

Kwa kiasi hiki, bado gharama ya kukarabati nyumba ya gavana au hata kujenga, ni kubwa kuliko gharama za chaguzi ndogo za Mbeya, Tunduru na Busanda kwa pamoja. Huu ni ufisadi hata yangetolewa majibu na sababu za namna gani.

Wakati upuuzi huu ukiendelea, ile serikali iliyoahidi maisha bora kwa Watanzania inazidi kufumba macho kana kwamba hili si janga.

Ukijumlisha mabilioni ya shilingi za umma ambazo zimekwapuliwa katika kipindi tangu 2004, utaona kuwa sisi (nchi) ni matajiri, tatizo ni ukosefu wa akili timamu kwa umma na utawala wao.

Hata wale wanaotufadhili hawawezi kuishi maisha ya kifujaji kama haya. Mwaka 2007, waziri mmoja kwenye jimbo la Newfoundland and Labrador nchini Canada alifukuzwa uwaziri, ubunge na kufungwa miaka miwili gerezani kwa kosa la kutumia vibaya dola za Canada 117,000.

Ukilinganisha kiasi hiki cha fedha (dola 117,000) na utajiri wa Canada, ni sawa na shilingi mbili tu. Lakini waziri alikabiliwa kikweli na kufukuzwa na kufungwa.

Tanzania hali ikoje? Andrew Chenge na Dk. Idriss Rashid wanashutumiwa kuficha mabilioni ya shilingi, lakini hakuna anayewashughulikia zaidi ya serikali kuzidi kuwateua kwenye nafasi za uongozi wa umma.

Wananchi wanaambiwa wafunge mikanda wakati watawala wanavua mikanda kutokana na kuwa na matumbo makubwa kuliko mikanda ya kawaida.

Hii ndiyo maana serikali imeridhia wajanja wachache pale BoT, Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA), Shirika la Bandari la Taifa (PTA), Ikulu na kwingineko wanufaike na taifa liangamie.

Tanzania ni taifa lisilo na roho wala aibu. Maana tungekuwa na roho tungeona aibu kuzidiwa na nchi kama Rwanda na Uganda au Kenya ambazo raslimali zake kwa pamoja hazifikii hata nusu ya zile zilizopo kwetu.

Tungekuwa na viongozi wenye ubinadamu, japo kwa tone moja, basi wangeona aibu na kubadilika. Lakini wapi! Kibaya zaidi, ni hawa wanaotuibia usiku na kutuhubiri mchana kuwa tuwachague tena ili wakamilishe kile wanachoita, “kuleta maendeleo.”

Hatuwezi kupata matumaini wala ahueni, bila kufanya maamuzi sahihi: Kuiambia serikali kwa sauti kubwa kwamba, “Tumechoka kukumbatia wezi.”
Chanzo: MwanaHALISI Desemba 30, 2009.

Salma Kikwete na kampeni za urais

JE, Salma Kikwete ameanza kampeni kwa ajili ya mumewe hata kabla ya kipenga kupulizwa? Uchaguzi mkuu ni Oktoba 2010 na vita vya maneno vimeanza.

Kama si hivyo, kwa nini sasa anaonekana zaidi katika vyombo vya habari na kutembelea mikoani, tofauti na ilivyokuwa mumewe alipoingia ikulu?

Watetezi wa anachofanya wanasema anafanya kazi ya shirika lake lisilo la kiserikali la Wanawake Maendeleo (WAMA). Hili nalo linahitaji mjadala kwani linaweza kumuingiza rais, na hata yeye binafsi, katika mgogoro.

Haiwezekani mumewe akawa mkuu wa serikali naye akawa na shirika lisilo la kiserikali, halafu kukawa salama. Ni lazima kutakuwa na mgongano wa kimaslahi na hata kisheria.

Uzoefu tulioupata kutoka kwa Anne Mkapa, mke wa rais mstaafu, Benjamin Mkapa unatosha kumsaidia Kikwete kuondokana na aina hii ya mashirika binafsi.

Salma hawezi kutoa majibu kwa nini aanzishe NGO baada ya mumewe kuwa rais. Hawezi kujibu kwa nini hatuoni wake za viongozi wengine wa vyama vya siasa wakimiliki NGO. Hawezi.

Kwani hata hawa wakiwa nazo hakuna wa kuzichangia. NGO zinazochangiwa ni za wake wa marais; huko ndiko wachangiaji wanatafuta kuwa karibu na ikulu ili waweze kufanikisha malengo yao.

Hivyo ndivyo ilivyokuwa kwa NGO ya mama Mkapa EOTF. Wengi waliokuwa wakiichangia walikuwa na malengo binafsi.

Imeandikwa na kuhubiriwa: Mke wa Kaizari hapaswi kutenda tendo lenye kuweza kutilia shaka utawala wa mumewe. Tuliishi na kumuona Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere. Tuliona jinsi mkewe, Maria Nyerere alivyokaa mbali na utawala wa mumewe.

Mama Maria hakuwahi kujihusisha na “uchuuzi” wakati mumewe akiwa ikulu.

Lakini taasisi ya mke wa rais – WAMA imefanya jambo moja la maana. Imeondoa maneno yasemayo WAMA Foundation, The Office of The First Lady of the United Republic of Tanzania kwenye tovuti yao.

Hata neno Jamhuri ya Muungano, kisheria halipaswi kutumiwa na mtu au taasisi yoyote isipokuwa mihimili mitatu ya dola – Bunge, Mahakama na Utawala. Cheo cha mke wa rais (First lady) hakimo katika katiba yetu.

Kama mzalendo, nimejaribu kukusanya baadhi ya maoni kuhusiana jinsi ufisadi unavyoingia ikulu kiasi cha kututatiza.

Ukiangalia kinachofanywa na WAMA hakina tofauti na kile kinachofanywa na EOTF. Ni vema mama Salma akajifunza kutoka kwa wengine. Ajifunze kwa kilichompata Regina Chiluba, mke wa zamani wa rais wa Zambia, Fredrick Chiluba.

Bahati mbaya sana, hata wavuti wa Kurungenzi ya Habari Ikulu inaonekana kutangaza biashara ya WAMA badala ya wizara za serikali. Ajabu hakuna anayestuka wala kupiga kelele.

Kama umma ukishupaa NGO hii inaweza kufutwa hata na mahakama kutokana na mgongano wa maslahi. Na kutokana na kutokuwapo kwa sheria kuchuja na kutangaza wafadhili wake, WAMA inaweza kujikuta katika mgogoro wa kuchangiwa fedha chafu.

Hata neno Jamhuri ya Muungano, kisheria, halipaswi kutumiwa na mtu au taasisi yoyote isipokuwa mihimili mitatu ya dola – Bunge, Mahakama na Utawala. Cheo cha mke wa rais (First lady) hakimo katika katiba yetu.

Bali kwa mtindo huu, Tanzania inaweza kuwa nchi pekee ambapo rais na mkewe wote ni marais. Kikwete ni rais wa Jamhuri huku mkewe akiwa rais wa WAMA.

Ukitaka kujua hili angalia mapokezi ambayo Mama Salma anapewa na taarifa zake zinavyochapishwa na kutangazwa na vyombo vya habari. Ukitafuta uhalali wake kikatiba, hakika haupo.

Hata kama anajulikana kwa ubabe na upayukaji wake, bado mke wa rais wa Kenya, Lucy Kibaki hana mamlaka kama aliyo nayo Salma ambaye anaweza kuingia mkoa wowote kwa kisingizio cha NGO yake na kufanya shughuli za kisiasa kama kulakiwa na viongozi wa mikoa na kukagua miradi ya maendeleo ukiachia mbali kutoa kauli mbiu zinazoonyesha wazi kumpigia debe mumewe.

Kile ambacho Salma anamzidi Lucy, ni ile hali ya kufanya kitu waitacho Waingereza, “one woman show.” Kwani kila lilipo jina WAMA yupo. Maana yake ni kwamba, yeye anapenda madaraka na anataka kufanya kila kitu peke yake.

Kwa nini hatuoni makamu wake au hata wasaidizi wengine wakifanya shughuli za WAMA kama kweli ni ya umma kama anavyodai? Kuthitibitisha hili, tembelea tovuti ya WAMA uone ukweli huu. Hii haiwezi ikawa taasisi ya wanawake na watoto wa Tanzania.

Kuonyesha kuna namna ya kampeni na kutumia mamlaka ya mume wake, hivi karibuni, Mama Kikwete amewahi kutoa namba yake ya simu ya mkononi ambayo ni 0754-294450.

Aliitoa kwa wanawake mkoani Singida ili waweze kumpigia au kumtumia ujumbe mfupi wa maneno pindi waume zao watakapowanyanyasa kutokana na kitendo cha wao kwenda kupima kwa ajili ya kujua afya zao.

Japo kwa juu hili linaweza kuonekana ni jambo bora, kwa mtu anayejua mipaka ya mamlaka yake na utaratibu wa utawala kisheria, angeshauri wahusika waelekeze madai yao kunakohusika: polisi, vituo vya kutetea haki za binadamu na hata wizarani.

Licha ya kuwa ubabe, hii ni kampeni ya wazi kuonyesha wahusika wanawajali wananchi jambo ambalo si kweli. Kwanini hasira zake zisielekezwe kwenye kumshauri mumewe kupambana na ufisadi kama ana uchungu na nchi hii?

Ina maana hajui kuwa ujinga na umaskini ndivyo vyanzo vya yote haya? Sijui kama, hata kwenye kupokea misaada, anauliza usafi wa mtoaji.

Kwa kadri nijuavyo upenzi wa sifa wa watawala wetu na watu wao, kama utafanyika uchunguzi huru juu ya matumizi ya WAMA, usishangae pesa inayotumiwa kwenye ziara ikawa kubwa kuliko hiyo inayowafikia walengwa. Bahati mbaya sijawahi kusoma popote taarifa ya hesabu za mwaka za WAMA au EOTF.

Wengi wanaweza kuona kama tunamuandama mke wa rais au kutotambua umuhimu wa kupigania haki za akina mama. Lakini swali ni, kwa nini mke wa rais, wakati tuna wizara yenye watendaji wanaolipwa pesa ya kodi yetu?

Kwa nini misaada anayopokea isipelekwe moja kwa moja wizarani au kwenye mashirika huru kama kweli ana uchungu na walengwa na si kujipatia umaarufu? Kubwa zaidi ni kutumia ikulu kwa manufaa binafsi, yawe yake au mumewe na marafiki zake.

Je, akina mama wa Tanzania wataingia mkenge wake huku waume na kaka zao wakizidi kuteswa na sera za Kikwete za kuvumilia mafisadi?

Je, atawalainisha wasahau kuwa Kikwete hajatimiza ahadi zake? Je, watahoji uhalali wa NGO yake na kumwambia ukweli kuwa ni ya mashaka na utata?
Chanzo: MwanaHALISI Desemba 23, 2009.

Zitto Kabwe: Kumbikumbi huruka na kuliwa na kunguru

ZITTO Kabwe mbunge wa Kigoma Kaskazini, amekiri kumpa magari matatu ofisa habari za zamani wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (CHADEMA), David Kafulila.

Magari hayo anayatoa kama msaada kwa Kafulila ili aweze kushinda kampeni za ubunge katika jimbo la Kigoma Kusini. Hizi ni habari zinazozua maswali mengi, ikiwamo utajiri na uwezo wa Zitto kiuchumi.

Je, inakuwaje Zitto aweze kumiliki magari matatu wakati kipato chake kinajulikana? Lakini la pili, Kafulila na Zitto wanawezaje kuanza kampeni za ubunge wakati Tume ya Taifa ya Uchaguzi haijatangaza?

Tayari Zitto amekaririwa akisema, “Ni jambo la msingi kupunguza idadi ya wabunge wa CCM…ndiyo maana nimeamua kumsaidia Kafulila katika chama alichopo (NCCR-Mageuzi). Nipo tayari kujitolea kwa kijana mwingine anayegombea, hata kwa chama kingine, isipokuwa CCM.”

Kwa maneno ya Zitto ni kwamba anamuunga mkono Kafulila, ingawa bado anadai yuko CHADEMA. Ni ajabu kidogo. Je, kama CHADEMA wataamua kusimamisha mgombea Kigoma Kusini wakati Zitto ana mtu wake, atamuunga mkono nani kati ya mgombea wa chama anachodai kimemlea na kumkuza na kumfikisha hapo alipo na rafiki yake kipenzi?

Si vizuri kumsemea Zitto wala Kafulila. Kuna haja ya CHADEMA kuuliza swali hili kabla mambo hayajafika huko. Kwa sasa, Zitto ama kwa kujua au vinginevo, anaanza kujiona maarufu kuliko chama, kama Jakaya Kikwete-kwa mujibu wa maneno ya katibu mkuu wa CCM, Yusufu Makamba.

Ifahamike. Kumbikumbi akaribiapo mauti huotesha mbawa na kuruka na kuishia kuliwa na kunguru.

Inapofikia mtu akafikia kujiona bora kuliko chama, huyu bila shaka hakifai chama wala chama hakimfai. Na lazima kuna tatizo, tena kubwa tu. Hivyo, uwezekano wa kukitosa chama wakati mbaya, hasa ule wa uchaguzi, ni mkubwa. CHADEMA wasingoje kufika huko.

Siasa za Tanzania zina bahati mbaya. Chama kinamlea mtu hadi kufikia umaarufu kama alivyo Zitto Kabwe sasa. Halafu mtu huyu aliyefinyangwa na kulelewa na chama, analewa sifa kiasi cha kujiona bora kuliko chama.

Mwisho wake huwa mbaya kwa mhusika na chama. Daniel arap Moi wa Kenya alifikia hatua ya kulewa sifa hizi pale alipoitwa profesa wa siasa. Alifanya ubabe hadi akakikosesha dola chama chake cha KANU.

Kuna haya ya wanasiasa kuchagua kati ya chama na urafiki. Tumekuwa tukimshutumu Kikwete na CCM kwa kuendekeza urafiki na kujuana. Hata wapinzani wanamlaumu kwa hili, hasa kwa kusema anaendesha nchi “kishikaji.” Hili sina mjadala nao wala sitaki kuingia undani wake. Lakini CHADEMA waangalie wasitoe kibanzi kwenye jicho la mwenzao wakaacha boriti kwao.

Zitto kwa watu wa nje ya chama chake anaonekana kuwa mguu mmoja ndani na mwingine nje. Ushahidi ni shaka juu ya msimamo wake. Kwenye mkutano wa Opesheni Sangara kule Tanga watu wanataka kujua kama Zitto bado yumo chamani au la.

Ni rahisi mtu kukanusha, lakini ushahidi wa mazingira unaweza kupaaza sauti kuliko mwenye kukanusha. Ingawa Zitto anasisitiza kuwa yuko CHADEMA, matendo husema zaidi ya maneno matupu.

Inakuwaje Kafulila awe mali kuliko chama? Zitto anapaswa kubanwa ajibu swali hili kwa usahihi na majibu yanayoingia akilini siyo kupiga siasa. Je, kwa kumuunga mkono Kafulila, hata dhidi ya uamuzi wa CHADEMA, Zitto hadhihirishi asivyokubaliana na hukumu aliyopewa Kafulila?

Kama chama kilimuona Kafulila ana makosa na kikafuata taratibu zote za kumtimua, naye akaamua kujitoa na kutoa kashfa nyingi, maana yake ni kwamba kuna mgongano hata kama wahusika hawataki kulikubali hili.

Litakuwa jambo la ajabu kwa mtu wa cheo na elimu ya Zitto kutoliona hili. Wenzake wamekaa chini wakamtimua Kafulila na kutaja makosa yake-kuvujisha siri za CHADEMA.

Yeye bado anamtetea. Je, huku si kutetea madhambi yake au kuonyesha kuwa kipenzi chake kimeonewa? Kwanini asimtetee kwa namna inayoeleweka badala ya kuendelea kukidhoofisha chama?

Ifahamike. Tunaelekea kwenye uchaguzi mwakani. Kwa uzoefu wangu, wanasiasa nyemelezi watavitelekeza vyama vyao, hasa baada ya kuahidiwa vinono na CCM. Nani mara hii amesahau akina Masumbuko Lamwai, Tambwe Hiza, Walid Aman Kabourou, Shaib Akwilombe, Salum Msabaha na wengine wengi? Kwanini uone ubaya wa chama baada ya kutimuliwa?

Ingawa kuhama vyama ni haki ya wahusika, wengi wa wanasiasa, hasa waliojirejesha CCM baada ya kukosa ukuu kwenye vyama vyao, wameonyesha kuwa nyemelezi na “changudoa.”

Ukiwaondoa watu kama Wifred Rwakatare na wengine wachache, wengi wamedhihirisha wanavyosaka madaraka badala ya kutumikia umma. Wamejivua nguo hata kama baadhi yao wanapewa madaraka ya kufinyangwa kama ilivyo sasa ofisi ya propaganda ya CCM, ambayo imegeuka dampo la wanasiasa nyemelezi.

Hivyo basi, CHADEMA wangembana Zitto wajue msimamo wake kwamba ni nani hasa atamuunga mkono kati ya mgombea wa chama chake na rafiki yake Kafulila.

Ni heri CHADEMA wakamkosa Zitto mapema kuliko kuwachenga saa za mwisho. Huu si wakati wa kucheza pata potea.

Bado Zitto ni mdogo kisiasa na kiumri. Ubunge wa kipindi kimoja hauwezi kumfanya awe yote katika yote hadi kuwa maarufu kuliko chama. Na chama kinapozidiwa umaarufu na mtu mmoja, kama CCM, kijue kinaelekea kuzimu. Nisingetaka CHADEMA wafike huko ingawa dalili zinaonyesha ukomavu wa hali ya juu katika kuyakata mawimbi haya na majaribu makubwa.

Zitto kaamua kumuunga mkono Kafulila wazi wazi, hata kabla ya chama chake kuamua kumsimamisha mgombea Kigoma Kusini. Anajiona si mchezaji bali mwamuzi. Je, alitaka kujenga mtandao ndani ya chama ili baadaye apate madaraka?

Na ikumbukwe. Hii si mara ya kwanza kwa Kabwe kupimana misuli na chama. Nani amesahau mvutano uliotokea hivi karibuni kwenye uchaguzi wa mwenyekiti wa chama? Je, Kabwe anatingisha kiberiti kwa ajili ya kuchukua uamuzi katika chaguzi ujao?
Chanzo: MwanaHALISI Desemba 23, 2009.

Morrocco: A Shame to the Rest of Africa

Haidar with her supporters as she arrives home.


The late Mwalimu Julius Nyerere, the founder of Tanzania once said: Africa won’t be totally and truly independent until all African countries and Africans are free. His vision of freedom was not confined within boundaries and flags but the whole mankind. He leapfrogged almost all thinkers as far as independence is concerned. To him, freedom was a necessity for everything any human being anywhere aspired to do.

In a nutshell, freedom is life and life without it is worse than death for it. Another Kenyan doyen of freedom Dedan Kimathi averred: Better die standing than live kneeling. All this aimed at highlighting the essence and necessity of freedom.
Now we’re seeing Morocco colonizing Western Sahara (as-Ṣaḥrā' al-Gharbīyah) the same way Israel does to Palestine. Sadly though, no African country, not even the African Union is asking Morocco to let Western Sahara become free! It is as if Western Sahara does not exist and if it does, it is the region of Morocco! How silly this is!

This former Spanish colony was garrisoned by Morocco since 1960 when many African countries were achieving their independence. Apart from its rich phosphate deposits and fishing waters, Western Sahara has few natural resources and lacks sufficient rainfall for most agricultural activities. There are rumours that there may be rich off-shore oil and natural gas fields, but the debate persists as to whether these resources can be profitably exploited, and if this would be legally permitted due to the non-decolonized status of Western Sahara.

Western Sahara's economy is centred on nomadic herding, fishing, and phosphate mining. Most food for the urban population is imported. All trade and other economic activities are bridled by the Moroccan government. The government has encouraged citizens to relocate to the territory by giving subsidies and price controls on basic goods. These heavy subsidies have created a state-dominated economy in the Moroccan-controlled parts of Western Sahara, with the Moroccan government as the single biggest employer.

In other words Morocco is doing exactly what the Jewish nation has been doing for Palestine where it subsides and supports new settlements that cost poor Palestinians to live without a place to call home.

The recent episode proving how AU is but a let down involves a Human Rights Campaigner, Aminatou Haidar who, by the way of hunger strike, returned home after suffering a lot of denial as she was returning from New York to receive a civil courage prize.

Haidar, billed as the ‘Gandhi of Sahara,’ is renowned for her resistance without violence. Her theme-cum-sin is just to remind the Moroccan authorities to do the right thing- to stop occupying Western Sahara. As she completed a month-long tour of US, Moroccan authorities were pushed to the limits and denied her entrance after she arrived at the airport as her passport and Identity card were confiscated. Her sin, once again, was to state her home as Western Sahara instead of Moroccan Sahara. She was extradited to Lanzarote in the Canary Islands where she started a hunger strike.

In November, after her case attracted international condemnation, Moroccan authorities offered to release her if she would publicly acknowledge Morocco’s “sovereignty” over Western Sahara. She refused to do so but launched a hunger strike. Her health was at particular risk because she suffers from anaemia and a stomach ulcers. She was hospitalized thanks to the deterioration of her health.

But again, neither Moroccan authorities nor African Human Rights groups saw this as a danger and a denial of human paramount right-life. What annoys is the truth that even countries that ratified the ban on capital punishment were but onlookers!
After maintaining her hunger strike, the authorities later bowed and granted her the right to return back home. Staying put and upholding her right to return to Western Sahara, Haidar even rejected obtaining refugee status in Spain without travel documents, she’s effectively confined to Lanzarote.

Sadly though, Haidar is recognized by the international community excluding Africa. Women and Human Rights groups in Africa have nary agitated for her plight. Recent information has it that her accounts were broken into by the authorities and she is branded an evil person colluding with enemies to sabotage Morocco. Amnesty International sternly reprimanded Morocco and advised it to allow Haidar to return to her home.

What Moroccan authorities did is tantamount to a death sentence to this true Human Rights activist. Death for her is better than life if her freedom is not granted. The treatment she received was just to relieve and calm the pain and Aminatou as she continued her hunger strike. This was said by her lawyer Ines Miranda who was recently quoted by Reuters news agency.

Africa, that crows of raising Nelson Mandela-the doyen of liberation in South Africa- did not pay any damn to the plight of Haidar whose health was deteriorating day by day! Why should African countries wait to enjoy the pride of having heroes like Mandela once they’re through but betray them during the making? Some African leaders such as former Malawian dictator, Hastings Kamuzu Banda used to collude with the apartheid regime in South Africa and considered Mandela a terrorist.

One would think that this grave mistake was a lesson. But ask yourself, how many Africans know Haidar or even bother to raise their voices for Western Sahara? Ask them about Palestinians liberation fighters. They know most of them if not all!
Spanish artists and film stars, including an Oscar-winning director, made a video promoting her cause that became popular on YouTube.

British artists and intellectuals appealed to Prime Minister Gordon Brown to help. Amnesty International joined the urgent appeal to keep Haidar alive. The Robert F Kennedy Center for Justice and Human Rights sent staff to be with her in the Canaries, and conducted an interview with her, also widely circulated. A growing number of legislators in Europe and the United States have been issuing statements supporting Haidar.

Even in East Africa, some of doyens Human Rights Fighters are forgotten simply because they’re not in politics. Ask Kenyans where this magazine is published of Dr. Willy Mutunga, Prof. Makau Mutua and others that are not in politics. They’re not known even highly regarded compared to politicians.

Going back to Western Sahara, besides being shame-cum-challenge to AU, if it keeps mum, the whole meaning of the independence of Africa will become meaningless as per Nyerere. Once again, by sitting on this, AU’s proved to be nothing but a let down. It’s time that Morocco be forced to release Western Sahara the same way Boer South Africa did.

It is upon Human Rights organizations in Africa, to sound the trumpet to see to it justice is done to Western Saharan people. It is time for freedom now for Western Sahara. It is time for freedom for Aminatou Haidar. Human Rights campaigners must agitate for the banning of Morocco from the International community shall it keep its ears sealed or AU keep on gerrymandering about freedom for Western Sahara.
Source: The African Executive Magazine Dec. 30, 2009.

Shehe ubwabwa, shehena Mpayukaji awa mtabiri

BAADA ya mafsisadi wa kisiasa kugawana na kujibinafsishia kijiwe kiasi cha njaa na umaskini kutishia maisha yetu tusio katika siasa wala kuwa na taaluma ya kuweza kuajiriwa, mzee mzima nimebuni njia mpya ya kuishi bila kutoa jasho.

Nimeanza utabiri. Naitwa mtabiri maarufu wa dunia na sayari zote shehe Shehena Mpayukaji Alhaji Maulana, ulamaa Msemahovyo Abu Hikma.

Kuhakikisha nakula kiulaini, nimlenga wenye nazo hasa wanasiasa walioishiwa sera na mbinu za kuendelea kuula. We njoo kwangu usiku au tuma wapambe wakiwa na mshiko. Nitaitisha mkutano na waandishi wa habari na makanjanja halafu namwaga utabiri wenye kukufagilia hata kama mwisho wa yote utafulia. Baada ya hapo simo! Wangu ni mwenye kitu aso kitu asipoteze muda wake.

Sipigi ramli ati. Natabiri kisiasa. Msiniulize chama gani hata kama kinajulikana. Ukitaka kujua mie ni chama gani, jiulize bila kuwa na mshikamano na chama dume waweza kufanya usanii huu bila kunyea debe? Shauri yenu! Utabiri na dini vinalipa si kawaida! Unatabiri: maadui wa mkubwa wako watapukutika kama kuku wa kideri halafu unaondoka na uchache ukiachia mbali ujiko. Kufa kufaana bwana!

Hamjawaona mbweha na mbwa mwitu waliojivika uchungaji walivyotaka kufanya mavituz kumpa tafu jamaa yangu mchovu? Hamkumuona yule daktari kihiyo aliyejipachika uchunga wakati ni changu akiwakamata “walozi’ wakati ni usanii tu? Watu wanauza bwibwi chini ya majoho na kuukata mwabakia kutoa mimacho! Matapeli wanamtumia Yesu hadi wanapata uheshimiwa mnatoa mimacho!

Nawambia mtakwisha msipokengeuka. Shauri yenu! Watu wanatengeneza maisha, mnakalia imani na ushirikina uchwara. Siasa na dini ni mshiko hakuna cha God wala Kanaani.

Kwanza , nawapa ukweli mtupu. Watabiri wote duniani ni matapeli isipokuwa mimi nilisomea fani hii kule Hijaz. Japo maadui wananiita mshirikina mkuu na shehena, hata kama ni kweli yawahusu nini? Nani si mshirikina dunia hii? Msingekuwa washirikina, tena waheshimiwa, msingepwakia ushirikina wetu wala kuutegemea kuendelea kuula. Kwani siri?

Halafu kuna hii mipuuzi inayosema eti ninafuga majini. Afugaye majini na mnaofuga mafisadi kwa ujuha wenu yupi bora? Hivi matapeli na majuha nani wanafaa kuishi nao? Na wasanii na wasanifiwa?

Sasa tegeni masikio na mtie akilini. Natabiri kuwa watakaonipinga kwenye uchaguzi wa kijiwe ujao kama ni wanaume watabeba mimba huku wanawake wakiota ‘mustache’ na mizuzu na kutuna misuli. Natabiri kuwa kule kwenye rasi ya Zaainzibaa kutakuwa na kutapeliana ambapo watu wenye madevu watalizwa kiasi cha kutamani wangezaliwa nyuni.

Natabiri kuwa huko yule mwana wa mteule atataka kuendelea kufanya vitu vyake. Na atafanya hivyo baada ya kuvunja ndoa hii ya mashaka na kuwaacha jamaa wakionekana hawana maana kiasi cha kukimbiwa na mashabiki wao.

Natabiri mwakani, wafu, vibwengo, maruhani na majini watapiga kura ili kuleta ushindi mnono.

Pia natabiri kuwa mwaka ujao utashuhudia watu wengi kuwa mataahira na wenye kukosa kumbukumbu kiasi cha kurudia makosa. Natabiri kuwa chama cha Ulaji, Ufisadi na Usanii kitaendelea kutawala kijiwe chetu walevi wa kahawa huku mkuu wa kijiwe nikizidi kula kashata na kunywa tangawizi kwa sana na watu wangu nikijua sitakuwa na haja tena ya kuwa mkuu wa kijiwe. Natabiri kuwa mgosi Makambale Machungi Joe ataaga dunia kutokana na ugonjwa wa kupayuka kuzidi kuharibu nerves za ubongo wake.

Pia atakabiliwa na ugonjwa mwingine hatari wa cutaneous Kaposi’s sarcoma kisiasa hivi karibuni. Pia natabiri kuwa vihiyo wa kijiweni wengi wao watapigwa chini kwenye uchaguzi. Kule Buchosha, Ruvuma, Mwanza, Hanang, Bukoba, Dar es Salaam , Isimani na Mbeya vitasikika vilio huku vihiyo wakipukutika kama inzi.

Natabiri kuwa wachungaji uchwara wataongezeka mwakani na wengi wao watafanya utapeli wa kisiasa kuwasaidi wakubwa watakao kuwa wameishiwa sera na mbinu za kuendelea kukaa kwenye ulaji. Natabiri kuwa ndoa hii haitadumu. Kwani itavunjika baada ya uchaguzi mwakani.

Pia natabiri kuwa jina la mzee Mchonga litatumiwa na matapeli hasa wa Kihindi kutengeneza pesa. Hawa wakishirikiana na watakaokuwa na mamlaka, watajifanya wanampenda sana Mwalimu kiasi cha kutaka kumpoka toka kwa walio wake. Watatunga kila uongo kuonyesha watu wa Mwalimu ni mafisadi.

Natabiri kutakuwa na mshikamano zaidi wa wakubwa wa kijiwe na mafisadi hasa wenye uraia wa nchi nyingi na ndoa yao italeta maafa makubwa kwa kijiwe.

Alama ya mwaka ujao ni kenge, fisi na mbweha na mbwa mwitu walioshika upanga. Utakuwa ni mwaka wa nyakua nyakua kutokana na mbweha na fisi kuwa na tabia hii.

Pia utakuwa mwaka wa kuvurunda kutokana kenge kufanya ukenge. Utakuwa ni mwaka wa kuzidi wizi, uuzaji mihadarati na ufisadi kutokana na mwaka uliopita kujenga mazingira mazuri ya jinai hizi vikichangiwa na ugonjwa wa utaahira na ukosefu wa kumbukumbu kama utabainika.

Natabiri mwaka ujao utakuwa na ukeketaji mkubwa kiakili. Kutokana na alama ya upanga ulioshikwa na kenge, fisi, mbweha na mbwa mwitu tafsiri yake ni kwamba viumbe hawa kwa kuutumia huu upanga ambao ni alama ya madaraka watakeketa watu wengi kiakili. Hata hivyo kitu kizuri kitatokea. Hata hao watakao wakeketa wenzao mwisho watakeketwa kwa upanga wao huohuo.

Natabiri mwakani wanasiasa wengi nyemelezi watalamba matapishi yao kama wafanyavyo mbweha fisi na mbwa mwitu. Watavihama vyama vyao na kurejea walikokuwa wakikandia. Kutavunjika ndoa nyingi za kisiasa ingawa chache zitafungwa. Natabiri kiongozi mmoja maarufu wa chama cha upinzani atarejea CCM. Kiongozi huyu aliyewahi kujipatia umaarufu anatokea karibu na milima miwili mikubwa.

Pia natabiri kuwa kampeni za uchaguzi zitaanza kabla ya wakati wake huku wake wa wakubwa wakianzisha kampeni hizi kwa kuwapigia kampeni waume zao wazi wazi. NGO nyingi zitatumika kisiasa sawa na misikiti na makanisa.

Udini, ukabila, uanamitandao, urafiki na kujuana vitatawala kwenye uchaguzi ujao bila kusahau pesa nyingi kuibiwa toka kwa umma na kutumika kuuhonga umma uleule. Maana alama ya mwaka ujao ni ya ulafi, uroho, uharibifu, ufisadi na uziwi na upofu kwa watakao kuwa watawala.

Pia natabiri atakayeshinda uchaguzi ujao lazima awe na nyumba ndogo nyingi. Maana hii humaanisha kuwa na mafungamano mengi mabaya hata mazuri. Pia hii ni alama ya ujogoo.

Natabiri kuwa mwaka ujao kutakuwa na uhaba wa chakula kutokana upungufu wa mvua mashambani na mifukoni na wale ambao wangelima kukimbilia mijini kufanya umachinga ukiachia mbali kutengenezwa wezi na wezi wengi wapya.

Pia maisha yatakuwa magumu kuliko yalivyo na watu wengi watajinyonga badala ya kuwanyonga wanaowasababishia ugumu wa maisha. Wakati mvua zikiwa haba kwa walio wengi, walio wachache watakumbwa na mafuriko ya neema kiasi cha kukufuru na kuwaita mitume wahuni na wehu.

Kwa vile watakuwa wameshiba neema kama paka wa dukani, watachafua hewa kwa kutumia midomo yao. Mwanamke mmoja mkubwa atapata wehu na kupaswa kwenda kupimwa Milembe.

Kuhusu bara la Afrika, mtawala mmoja wa kijeshi aliyepigwa risasi na wenzake atafia ugenini akitibiwa. Na kwa mara nyingine Waafrika watagundua njia ya kuwamaliza muda wa madikteta wao au wale wanaong’ang’ania madaraka. Wasaidizi na marafiki zao watawageuka na kuwamiminia risasi.

Mwisho natabiri, atakayejifanya mnajimu mkuu zaidi ya mimi atakufa ghafla mwakani.

Kumbe niko jukwaani nikitembeza sanaa siyo? Bwinotu bwino!
Chanzo: Tanzania Daima Desemba 30, 2009.

Ni homa ya ufisadi si Lowassa

MAKALA ya rafiki, ndugu na mhariri na mpambanaji mwenzangu, Absalom Kibanda iliyobeba kichwa cha ‘Taifa linaugua homa ya Lowassa” toleo la Desemba 9, mwaka huu, haiwezi kupita bila kudurusiwa.

Baada ya kusoma makala tajwa kama mara mbili nikiwa nimechanganyikiwa na kusema ukweli nimeimaliza bila kuielewa vilivyo, niliwasiliana na Kibanda ambaye alinipa ufafanuzi wa kina ila si utetezi. Maana nilishaanza kumwekea alama ya kuuliza kuwa anatumiwa na mafisadi kama wale waliotumiwa kuisafisha Richmond. Kina Salva Rweyemamu na Gideon Shoo walianza hivi.

Baada ya kujiridhisha kuwa nimeielewa, nimeamua kuidurusu-kuiongezea nyama. Je lengo la Kibanda lilikuwa nini haswa?

Ingawa amemtumia Lowassa kutokana na kuvutia vyombo vya habari na mijadala, kimsingi alichomaanisha ni homa ya ufisadi na umma kutoa haki-mnyonge mnyongeni, haki yake mpe. Lowassa ana mema. Alisahau. Baya moja hufuta mema mia. Lowassa hata hakuwa akifikisha mema saba!

Japo ni haki Kibanda kuamini atakavyo, kimsingi, anayepaswa kumlenga si Lowassa bali Jakaya Kikwete na mitandao yake. Kwani lao moja.

Kwa kujadili mitandao, tutaepuka mtego wa kujadili watu japo wakati mwingine hili halikwepeki. Lowassa hana dola mikononi ingawa kuna maneno kuwa ana mpango wa kulisaka.

Kusaka urais ni haki yake kama Mtanzania yeyote ili mradi awe na udhu, ubavu, sera na baraka za wapiga kura ingawa ukweli ni kwamba ‘it is too late or next to never.’ Je, yawezekana kwa mwanadamu kumfufua maiti?

Je, kweli Watanzania wanamgwaya na kumhukumu vibaya Lowassa? Hakika, Lowassa kama binadamu na mwanasiasa yeyote, hachukiwi bali historia, hulka na matendo yake.

Lowassa si mwanasiasa mbaya kama angekuwa ametulia na ana chembe ya uadilifu. Hata hivyo, ameishaachwa na fursa.

Lowassa asingegeuka kitendawili kiasi cha kuzua mjadala kwa muda mrefu kama angeamua kujitetea na si kukaa kimya tena mara mbili. Mara ya kwanza ni pale alipozuiliwa na marehemu Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere, mwaka 1995 alipotaka kugombea urais. Nyerere hakufumba.

Alibainisha wazi kuwa Lowassa alikuwa na mali nyingi ambazo asigeweza kuzitolea maelezo. Na huu ni ukweli.

Kwanza rejea kimya cha Lowassa na maneno ya hivi karibuni ya Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais Utawala Bora, Sophia Simba, kuwa Lowassa anaonewa wivu kutokana na kuchuma zamani. Kama ada, sawa na rafiki yake Jakaya Kikwete, hakukanusha wala kujitetea.

Mara ya pili ni pale alipohusishwa na kashfa iliyomgharimu ya Richmond ambayo kimsingi si yake bali ya Rostam Aziz na Ibrahim Msabaha ambao hata hivyo hatuwajadili na kushinikiza wafikishwe mbele ya sheria vilivyo.

Kadhalika, hakukanusha wala kujitetea. Je mtu wa namna hii utamwelewaje? Hata mahakamani ukifikishwa ukashindwa kujitetea, hakimu huwa anakata hukumu chini ya dhana ya ‘admission’.

Ingawa Lowassa si mhusika mkuu kwa sasa hata kama yuko nyuma ya pazia, ana kila sababu ya kuhofiwa (lakini si kwa kiasi hicho) kutokana na kushiriki kumtengeneza mhusika mkuu kwa kumpa mbinu chafu zilizotuingiza kwenye kadhia na mateso tuliyomo-mitandao ya kifisadi na kijambazi ya kusaka madaraka.

Tukiachia mbali na kumjadili mtu, Kibanda alinichokoza aliposema Watanzania tumelogwa. Naweza kukubaliana na kutokubaliana naye. Tutathibitisha kulogwa kama tutarudia makosa kwa kuendelea kumfadhili nyoka kwenye debe la unga ili ale anenepe na kuzidi kutudonoa.

Naungana na Kibanda kuwa tatizo si Lowassa ingawa hakusema wazi hivi. Tatizo ni sisi. Tatizo ni CCM. Tatizo ni katiba; tume ya uchaguzi na mkururo mzima wa utoaji haki na utawala.

Kwa vile tunafanyiwa upuuzi tena kwa miaka mitano halafu tunarudia upuuzi ule ule-kuwachagua walioshindwa dhahiri. Ila ieleweke. Tatizo si kulogwa. Tatizo ni ujinga, ubinafsi, nyongea na ‘myopia’. Ni utapiamlo wa kimawazo bila kusahau ufisadi wa kiroho ambao umejenga tabaka ya watu panya wanaotanguliza matumbo badala ya vichwa.

Tunawaabudu wenye nazo hata kama wameziiba kwetu. Tubadilike na si kuamini tumelogwa. Hatujalogwa bali tunazidiwa ujanja.

Kwa sasa tumepotoshwa na kunaswa kwenye mtego wa mafisadi. Badala ya kumjadili na kumkabili mhusika mkuu-Kikwete na genge lake, tunamuandama Lowassa ambaye kutaka kwake urais ni fununu tu zisizo na msingi kwa sasa.

Tunatumia bunduki kummalizia inzi. Kwa nini tusimngoje wakati muafaka baada ya kumalizana na huyu pacha wake?

Ingekuwa kujadili watu ni tija, ningemjadili hata mke wa Kikwete kuhusiana utumiaji wa NGO yake kuliko Lowassa ambaye ‘kazi kwisha’ kwa sasa.

Ninukuu mzizi mkuu wa hoja ya Kibanda kama nilimwelewa vizuri, “Ni wazi kwamba wakati alipotangaza kujiuzulu uwaziri mkuu Februari, mwaka jana, wanasiasa wengi wa ndani ya CCM na wale wa nje ambao kwa namna moja walikuwa na hasira nyingi dhidi ya Lowassa kutokana na staili yake ya utendaji kazi wa serikali, uteuzi wa nafasi mbalimbali za uongozi kuanzia uwaziri, ukuu wa mikoa, wilaya, ubalozi na hata ushindi wa zabuni mbalimbali serikalini waliliona tukio hilo kuwa lilikuwa likibeba neema kubwa na ufumbuzi wa vikwazo mbalimbali vilivyokuwa vikiwasibu.”

Hapa Lowassa hakuchukiwa kama Lowassa bali waziri mkuu na mtendaji mkuu dhaifu na asiye mwaminifu kwa rais dhaifu na asiye mwadilifu.

Kama uteuzi na utendaji wake vilikuwa kero na hasara kwa umma wa kumlaumu si Lowassa bali yule aliyemwakilisha.

Maana wananchi hawakumchagua na kumwapisha Lowassa. Hivyo, kuendelea kumwacha madarakani aliyechaguliwa ni ushahidi kuwa alikuwa akiridhika na vitendo na namna yake ya kufanya mambo hata kama ni kwa kuvunja sheria, kukurupuka na kujihudumia kama ilivyobainika kwenye kashfa tajwa. Matendo ya Lowassa yalikuwa na mhuri na baraka za rais. Kosa lake ni kutumiwa hapa.

Kadhalika hapa aliyepaswa kuhamanika si wanasiasa kama anavyosema Kibanda, bali Watanzania ambao mpaka ninapoandika, wanaendelea kuteswa na upuuzi huu utokanao na utawala mbovu wa kishikaji na kifisadi.

Na ikumbukwe hapa ndipo taifa linaugua homa ya ufisadi itokanayo na watawala wabovu kama Lowassa na bosi wake. Hapa tatizo si Lowassa wala Kikwete bali mfumo mbovu kuanzia uchaguzi uliowezeshwa na takrima na pesa ya EPA, katiba mbovu na yote katika yote, wapiga kura waroho na vipofu ambao kama hawatasikia watarudia upuuzi uleule kwa mateso yao baadaye.

Kama tutaendelea na upogo wa kumhofia Lowassa na si Kikwete na genge lake, basi tutaangamia. Na hakika kati ya makala ambazo wawili hawa wamezipenda ya Kibanda ni mojawapo.

Kwani, kwa kufumba, kulenga kusiko na kuficha lengo halisi kuwa ilikuwa ni kuuamsha umma umkabili mhusika wa kweli badala ya huyu ambaye mambo yake kwisha, amewasaidia kukwepa patilizi na umma-athirika.

Hapa ndipo ninapomtwisha lawama Kibanda kiasi cha kuonekana kama anatumika au ana mpango wa kufanya hivyo. Najua Kibanda kwa kuwepo nchini na jikoni (mhariri), anajua mambo mengi ama kwa kuona, kuambiwa na hata kushawishiwa kutokana na nafasi yake.

Nisingetaka kumfundisha kazi Kibanda; ila ni vizuri akajua kuwa kufumba sana kunaweza kuuchanganya umma ikizingatiwa kuwa si wasomaji wote ni wachambuzi au wana fani.

Badala ya kumuandama Lowassa, tumuandame pacha wake ambaye ndiye aliyeshikilia madaraka yetu.

Ni taasisi ya urais. Tumtumie Lowassa kama rejea pale inapobidi. Vinginevyo homa tunayougua si Lowassa bali ufisadi na ujambazi wa kisiasa ambavyo muhimili wake ni ukimya wa rais kutokana na ushiriki wake nyuma ya pazia.

Hapa ndipo nilipowahi kuibua dhana nzima ya ‘Ukwete’ ingawa watawala hawakuipenda. Tumtathmini rais na kutafakari kauli na matendo yake bila kusahau wale aliojizungushia. Tutake atupe hoja na sababu za kufika hapa tulipo tofauti na tulivyoahidiwa.

Tumkabe na kumsonga kumuonyesha kuwa hii nchi ni yetu na madaraka yake ni jambo la mpito. Tusimpe nafasi ya kutuingiza mkenge tena.

Tumnyang’anye mamlaka yetu tuwape wanaofaa kama walivyopendekeza hivi karibuni wakongwe wa chama chake.

Nafasi haitoshi. Taifa linaugua homa ya ufisadi. Ila kuna dawa. Dawa ni kutochagua mafisadi hata wajiletelete na ahadi lukuki vipi.

Tuwaulize. Miaka mitano mlifanya nini zaidi ya kulindana? Kama mmeshindwa kipindi cha kwanza lala salama si mtatumaliza kwa vile hamtakuwa na haja ya kugombea tena?

Chanzo:Tanzania Daima Desemba 23, 2009.

Kanada yaomba Kijiwe msamaha

ISIKUNI sinyuka nomkwezeli. Usimuamshe aliyelala. Qabu Unoqolomba efile. Ni furaha mama yake Qolomba amekufa- huyu mama alikuwa mtu mbaya hakuna. Hivyo, kifo chake kilikuwa ni faraja hakuna mfano.

Uyakulila ngasonye uxele inkawu. Utalia kwa jicho moja kama nyani. Hii hutumika kumzuia mtu kuyaita matatizo.

Leo nimeamua kutoka na Kihoxa lau nieleweke. Simuombei yeyote dua mbaya. Ila kama kuna anayenitenza au kututenza ubaya si vibaya kuomba ubaya umrudie. Mambo ya kutemeana mate hayo!

Kabla ya kuanza kuwapa nyuzi za safari yangu nchini Kanada na Denmark kwenye mkutano wa mazingira utokanao na uwekezaji mbovu hasa kule Mwanza na Mara, naomba niwape chache kuhusiana na harusi ya kukata na shoka iliyokusanya vigogo hadi walinzi wakahofu Al-Qaeda au Al-Shaabab wangevamia. Sitataja majina ya wajumbe nilioandamana nao. Maana siku hizi hii ni siri kwa ajili ya usalama wa taifa.

Harusi tajwa ilikuwa ni ile ya kumuanga Daktari Hada mtoto wa bwana Ewassa.

Ila mambo yote yalikwenda kama ilivyopangwa isipokuwa mkuu wa kaya kijiweni alichomoa dakika za mwisho ili asionekana kama anamuunga mkono rafiki yake.

Habari za hivi karibuni ni kwamba wanakutana faragha. Hata wangejificha na kukutania mwezini, tunajua lao moja na wanaendelea kulindana na kula pamoja.

Ndiyo maana wezi wa Richmond wakiongozwa na pacha wake wanaendelea kupeta. Halafu eti huyu mmpe ngwe nyingine. Ili awafanye nini? Mtajaza.

Kuhusu harusi hii iliyojaa minuso na ushufaa kwa kifisadi, niligundua kitu kimoja. Kumbe wakubwa wanashindana kuwa na watoto madaktari ukiachia mbali kuonyesha mshikamano wa kifisadi!

Kuna Dk. Kwekwe pale Muhimbili; Dk. Kahame Mnazi mmoja na sasa Dk. Luwasha Temeke. Mwananyamala sijazinyaka kama yuko Dk. Mwingine mtoto wa Kigogo. Bado wale “madaktari” wa kughushi na kuiba njuluku pale BoT na wale walioshonana kwenye baraza la mawaziri na Bunge. Mpo hapo wadanganyika?

Kuna haja ya kuchunguza kama hawakughushi kama baadhi ya wazazi wao ambao Mkuu wa Kaya ameamua kutowashughulikia kutokana na sababu azijuazo mwenyewe.

Nilikuwa kule Calgary kwenye jimbo la Alberta. Nilikwenda kujifunza kuchimba mafuta bila kuchafua mazingira na utumiaji mzuri wa pesa zitokanazo na raslimali hii adhimu kwa manufaa ya umma.

Baada ya kunyaka taarifa kuwa tumetemewa mate, niliwasiliana haraka na waziri mkuu bwana Stivini Haapa na kiongozi wa upinzani profesa Maiko Iginatio wakaomba msamaha sana. Iggy aliniambia ifuatavyo: Votre pays recevait beaucoup d’argents. Si, nos compagnes faisaient bon et grand business la.

Hapa alimaanisha kuwa kwa uwekezaji wa kipumbavu makampuni yao yanachuma pesa nyingi hivyo sisi ni watu muhimu. Hata hivyo viongozi wote wa Kanada waliniomba msamaha sana.

Hata washikaji zangu walionipa mwaliko yaani Vijiwe vya Kuikosa serikali (VIKOSE) walishangaa wepesi wangu wa kufuta hoja na matatizo. Walishangaa niliwezaje kuwasiliana na waziri mkuu na kiongozi wa upinzani hata kabla ya serikali.

Niliwajibu kuwa serikali ina namna yake ya kikiritimba ya kushughulikia matatizo. Hapo ndipo nilipochomoa nakala ya gazeti moja la Kiingereza la Bongo likimnakiri waziri wa sharia akisema bosi wake hana ubavu wa kukamata mafisadi asijue alikuwa akizoza kama mwanasesere. Maana sisi magwiji wa sharia tunajua anao uwezo sema amekosa nia tu.

Pia niliwafahamisha kuwa kwetu matatizo huwa yanatatuliwa kwa mdomo kila baada ya miaka mitano unapokaribia uchaguzi. Walishangaa sana kusikia hivi wakauliza kama wananchi nao wanakubali usanii huu. Sikutaka kuingia undani wa hili kwa vile wangeniona nami kenge kwa kuwa mmojawapo wa wadanganyika hawa. Tuyaache.

Nilipata simu toka kwa Mgosi Machungi na Kapende. Ila nilikuwa nimeishazinyaka kwenye TV ya Canadian Broadcasting Corporation kule. Kwenye CBC niliona mtaalamu wa mabao akijieleza kwa Kiswahili nilistuka nikidhani nilikuwa naota. Punde si punde si ndiyo nikaipata.

Kumbe jamaa wanaijua Danganyika kweli. Maana mmoja aliniuliza kama ugomvi ulitokana na jamaa kutaka kumpiga bao Mkanada? Sikuzungusha. Nilimjibu. Mambo ya mabao yametoka wapi hapa? Kuna mmoja aliniudhi nusu nipasuke. Yeye alikuwa akitoa maoni kwenye CBC. Akasema eti amewahi kuishi Bongo ni nchi fisadi hakuna mfano. Eti angetamani yale mate angetemewa mkuu. Nilijaribu kupiga simu kumtetea mkuu wangu bila mafanikio.

Jamaa alizoza mambo mengi ya ajabu. Alisema kuwa eti sisi tunaishi kama wanyama porini ambako watawala wetu ni simba wanaoweza kuchagua kumla yeyote bila kujitetea.

Yeye alisema anadhani yule jamaa alihamaki baada ya kuwa amepigwa mabao sana. Sasa ndugu zangu wa mabao mjue. Hata watasha wanajua na kuyachukia mabao yenu.

Huyu jamaa hakuficha Jina Lake, anaitwa Tell it All. Alinichefua ingawa alichosema ni ukweli. Alisema kwa Kifaransa chake kibovu asijue mie nakimanya kuliko Wafaransa wenyewe.

Hata wewe msomaji ukijifanya kukosoa Kifaransa changu nikatwika tusi kulaleki. Ukizidi nakutemea mimate.

Tuendelee na jamaa yetu. Alisema. Notre pay contribuait beacoup d’argents au Bongo. Le president, leur femmes avec les enfants et les ministres vivent bien parce que nous les donons d’argents pour le government et corruption est plus grand la.

Tafsiri. Nchi yetu hutoa pesa kwa Bongo kiasi cha kumwezesha mkuu wenu, mkewe, watoto na mawaziri kuishi vizuri tena bila kufanya kazi na ufisadi uko juu sana.

Hivi mtaendelea kuomba omba hadi lini? Hamuoni aibu? Nadhani hii ndiyo sababu nyingine ya bwana Jean Tuchete kuwatemea mimate. Na mna bahati kama jina lake lilivyo angewakeketa. Utani mwingine unaumiza.

Nilipiga simu siku nzima ili kuwambia CBC waondoe uchafu huu bila mafanikio. Walinikatia simu tu. Maana simu zao si kama za Bongo. Nilipiga nilipokuwa kule Ukanada nikawa naambiwa eti salio langu halitoshi wasijue nilikuwa nikitumia dola siyo uchafu huu wa madafu.

Anyway, ndiyo huo uwekezaji wa kisasa aliotuambia Tunituni na akaungwa mkono na Mkuu wa Kaya kijiweni aliyekwenda nje kuwakuwadi wawekezaji ambao hadi sasa hataki kuwagusa wasimuumbue.

Jamaa huyu mshenzi kweli. Alisema pia huenda jamaa alimtemea mate mtaalamu wa mabao kutokana na kutoelewana kilugha. Maana alisema kuwa licha ya mandata wa Bongo kutojua ung’eng’e, kama viongozi wao, wengi wameghushi vyeti au kuwekwa pale na ndugu zao ili kutengeneza mshiko.

Du! Jamaa wanaijua Bongo kuliko hata mimi! Alisema wao hawana ujuzi hivyo wanakimbilia kupokea mshiko hata bila kujua nini kinaongelewa na wasijue watu wengine ni kunguru si kuku waliozoea kuwala!

Ingawa nilijibu kisiasa, jamaa alikuwa na pwenti. Maana kwa muda niliozurura kule kwa pesa za kijiwe na bi mkubwa wangu, hatukuona askari barabarani akiongoza magari. Kwanza baridi itamnyotoa roho ukiachia mbali kuwa na mataa karibu kila makutano ya barabara.

Unajua siku ile nilipokuwa kule Edmonton kushangaa ilipowahi kufanyikia michezo ya Olimpiki joto lilikuwa negative 46? Ukiongeza na windchill ilikuwa kitu kama negative 58. Hii maana yake ni uchukue joto la Bongo utoe nyuzi 32 au 36 halafu utoe 58. Sijui kama unapata picha.

Sisi watalii wanaotumia pesa ya kijiwe hata jamaa yenu na bi mkubwa wake Shorty wanaweza kuwapa picha maana wanatumia kodi zenu za kijiwe.

Huyo anayekuja sijui ni mtasha au tupikenkele. Acha nitimke asijeniloanisha na mimate yake nikaukwaa bure!

Chanzo: Tanzania Daima Desemba 23, 2009.

Wakongwe wa CCM mnamuonea Kikwete

Aliyekuwa waziri mkuu Joseph Warioba

INGAWA hii inaweza kuonekana kama kejeli, kuna ukweli usiopingika kuwa wakongwe wa Chama Cha Mapinduzi wanamuonea Mwenyekiti wa chama chao, Rais Jakaya Kikwete. Wanachofanya ni sawa na kumbembesha sungura mzigo uliomshinda tembo.

Shutuma za hivi karibuni dhidi ya serikali chafu na dhaifu ya Kikwete zimetolewa kwa wakati kwa namna muafaka. Kwani wakongwe hawakukurupuka ingawa wamesahau kitu kimoja-mwenyekiti wao hakujaliwa masikio.

Amejaliwa kinywa kipana na ujasiri wa ajabu hasa unaowashinda wenye akili. Ndiyo maana tunaona kama wanamuonea. Kumsaidia ni kuwahimiza wananchi wampumzishe. Maana mzigo umemlemea na unaweza kumuumiza.

Hata hivyo, wakongwe hawakukurupuka. Wamemngojea Kikwete afanye vitu vyake ndipo walipomtathimini na kumpa ‘live’ tena kwa uwazi kuwa anazidi kulizamisha taifa hasa kwa kuliweka mikononi mwa mafisadi uchwara.

Kwanza walimtaka asambaratishe mitandao iliyomwingiza madarakani kihalifu baada ya kugundua kuwa iligeuka mizigo na kikwazo kwake kufanya kazi. Kama ada, aliwapuuzia na kula jiwe.

Sasa wanamtaka afanye maamuzi magumu ili kuinusuru nchi na utawala wake.

Ila wamesahau kitu kimoja. Kikwete si kiongozi wala mtawala. Watani wake humuita msanii na asipinge ikimaanisha kukubaliana na sifa hii ambayo kimsingi ndiyo inayofanya kazi kwa sasa baada ya taratibu zote za uongozi na utawala kuwekwa kapuni.

Hivyo hapa wenye kushauriwa kufanya maamuzi magumu ni wananchi hasa wapiga kura kuondokana na mazoea na kuishi kwa matumaini kama waathirika.

Kwa wanaokumbuka Kikwete alivyokuwa akikesha akipiga kampeni hadi kuzimia kwa muda kule Mwanza akihutubia, watakubaliana nasi kuwa Rais wetu, pamoja na udhaifu mwingi, ameonyesha kipaji kimoja cha ajabu-kutosikiliza la muadhini wala mteka maji msikitini! Ni kichwa ngumu!

Wakongwe wamesahau kitu kingine; Mwenyekiti wao ni bingwa wa kutoa ahadi na bingwa wa kutozitekeleza ukiachia mbali kuachia mambo yajiendee ilhali yeye akiwa ughaibuni akitumbua. Vijana wa mjini wanasema-kutesa kwa zamu.

Kitu kingine walichosahau wakongwe ni ukweli kuwa wakati akijinadi, Kikwete alionyesha wazi kutokuwa na sera zaidi ya mitandao ya kuchafuana na kusaka ngawira.

Rejea kutumia waandishi nyemelezi wajiitao waandamizi wakati si waandamizi kitu bali wadandizi na wasaka ngawira ambao wazungu husema: They can say anything for a buck.

Ukimuondoa Baba wa taifa Mwalimu Julius Nyerere aliyestuka mwaka 1995, wengine walisema: ngoja yamshinde tumpe vipande vyake.

Nyerere alijua mambo yaliyokuwa yakifanyika nyuma ya pazia kati ya Kikwete na wale wezi aliowastukia na kuwapa ‘live’ kuwa walikuwa wamejilimbikizia mali nyingi itokanavyo na ujambazi wa kisiasa na ufisadi. Kwani hamkuwaona wakiadhirika baada ya laana ya gwiji huyu kuwaandama?

Wakongwe walisahau kuwa Rais Kikwete ni mjanja, mjuaji na mtoto wa mjini ambaye ameweza kuuingiza mjini umma na asichelee lolote. Hawakujua amejaaliwa kinywa kipana na masikio haba ukiachia mbali kutojaliwa kuona mbele hasa alama za nyakati.

Hapa ndipo yanapoibuka madai makali ya akina Mateo Qares, Juma Nkangaa, Salim Ahmed Salim, Joseph Butiku, Joseph Warioba, Philip Mangula na wengine wenye majina na waandamizi katika chama.

Kitu kingine ambacho wakongwe wamesahau ni ukweli kuwa CCM si yao tena. Ilikuwa yao zama zile za miiko na maadili ya uongozi.

Ya sasa ni ya wafanyabiashara nyemelezi, walamba viatu, wapambe na mafisadi uchwara wanaouza watu na nchi yao bila kujibakiza hata wao.

Ni ya vipofu wasiojua kesho bali leo tu ambao hawana aibu kusema kuwa Kikwete ni maarufu kuliko chama. Hivyo ni mtaji wa chama badala ya chama kuwa mtaji wake.

Siku zote wazee ni hazina ya jamii kama watatumika vizuri. Hii ndiyo maana wameamua kumkabili Kikwete wakati huu mzuri kwa jamii na mbaya kwake-kuelekea kwenye uchaguzi

mwakani.

'Timing' hii ni nzuri kama itatumika vizuri hasa kwa umma kusikiliza maonyo ya wakongwe ambao hata mambo yakienda vibaya vipi hawawezi kulala njaa.

Hawa hawasukumwi na tumbo wala utumwa wa kutumiwa na mafisadi kama walivyobainisha kusema kuwa Rais ni mtumwa wa mafisadi.

Hawa wanasukumwa na fikra, busara na uoni wa mbali. Hawa si watu wepesi wanaoweza kununulika kwa shilingi mbili. Si watu wa kuweza kununuliwa na mafisadi uchwara waliotamalaki chamani wakimgeuza Kikwete ‘muungu mtu’ wasijue kila jambo chini ya jua lina mwisho.

Kama alivyosema mzee Qares: Hawa hawana hasara nchi ikisambaratika. Watachomoa pasi za kusafiria na kurejea uraia wao. Hawa ni sawa na ndege kwenye mti. Ni kupe kwenye mgongo wa ng'ombe.

Wakongwe wameamua kuwakabili mafisadi waliomzunguka Kikwete na Kikwete mwenyewe kwa kujua wazi kuwa hawa hawana ubavu wala tishio kwao.

Kwa sababu hawana tofauti na vyangudoa ambao mara nyingi huangalia mfukoni. Unapoishiwa nao wanatoweka. Angalia walivyompiga teke Benjamin Mkapa waliyekuwa wakimuabudia. Hata Kikwete atapigwa teke siku madaraka yakiondoka mikononi mwake.

Kuna jambo hata hivyo wakongwe wamezingatia- mfano hai wa Afrika Kusini ambapo Thabo Mbeki alipigwa chini ili kuikoa nchi na chama. Ukiangalia nchi hizi mbili zenye uhusiano wa kihistoria,

zina mambo yanayofanana. Afrika Kusini baada ya kung'atuka baba wa taifa mzee Nelson Mandela, ilianza kuendeshwa kibabe.

Tanzania kadhalika baada ya kung'atuka Mwalimu Nyerere mambo yakaanza kuwa shaghala baghala.

Kuzikwa kwa Azimio la Arusha na kuzaliwa Azimio la kijambazi la Zanzibar ambalo tofauti na la Arusha halikuwa na sera zaidi ya uroho. Azimio la Arusha liliasisi sera ya ujamaa. Je, la Zanzibar zaidi ya ufisadi liliasisi nini?

Utandawazi nao uliruhusiwa kuingia nchini bila kuwekewa vizuizi na bila kufahamu kuwa utageuka utandawizi au chambelecho Profesa Issa Shivji; 'mtandao wa wezi' umeshika kani na kuangamiza uchumi wa nchi badala ya kuuboresha.

Maandamano ya wafanyakazi karibu katika kila sekta yameshtadi yakiakisi kutoridhishwa na sera zilizopo.

Ahadi zinazotolewa kutotekelezeka kutokana na mazingira yenyewe kutoeleweka, hivyo maisha bora kwa kila Mtanzania yamekuwa ni ndoto.

Je, kwa haya na mengineyo, upo uhalali wa kumlaumu Rais Kikwete? Yeye amerithi mfumo mbovu, kuurekebisha si kazi yake peke yake bali ni kazi ya Watanzania wote.
Chanzo: Mwananchi Desemba 17, 2009.

Kenya’s Harmonised Draft Constitution Emancipatory

Kenya’s draft constitution is emancipatory. Shall it be passed, it is likely to stop exploitation in the name of power and make Kenyan bigwigs pay tax for the first time in the history of this country. ‘Eating free of charge and self serving’ rulers will unceremoniously come to an end. The draft constitution, for the first time in Africa, has made it illegitimate for any government official not to pay tax.

Currently Kenyan hebetate law makers pay tax just for Kshs. 200,000 of the Kshs 850,000 they scoop monthly. Guess what, the President’s salary knows no tax! This is but a dirty example of greed, selfishness and corruption. Try to compare this to the heavily taxed monthly salary of teachers, messengers, clerks or nurses.

African presidents and their appointees use a big chunk of the tax levied upon their pauper-citizens. They also hold big sticks when it comes to receiving fat kickbacks in corruption games. Although many citizens in Africa think that their tax money is used for the development of their respective countries, this is not the case. The so-called development is nothing but bigwigs’ tummies. Does it make sense for tax evaders (however sanitized by their constitutions) to preside over tax matters or appoint the commissioners of tax?

The harmonized draft constitution indeed brings in new breath as far as accountability and leading by example are concerned. It has even brought down the age for anybody that wants to run for president to be just 18. In many African countries, presidency is for old guards.

Our current constitutions have created thugs-in-power in the name of privileges. If we need privileges, they must be for all but not for some fatcats as it currently is. Our rulers are robbing us under the constitutions they call ours. This is the source of corruption, ineptness and bad governance. Up to this point, we’ve nary touched the budget of the ministries of defence that are kept top secrets under the pretext of national security ballyhoos. Who’s the threat here between tax evaders and imaginary enemies?

Apart from the constitution of South Africa, the rest of Africa is ruled by carbuncular regimes cribbing their delinquencies under thuggish and backward-looking constitutions. With responsible constitutions, quacks and thugs full packed in politics will venture into other business if not to end up in jails instead of riches as it is now.

Another area the harmonized draft constitution scores high is the issue of devolution. By trimming the power the demigod president used to wage, it will make him responsible and accountable to his people under the law. His cronies and bootlickers will have to find another way of living. The whole African political structure is characterized by exploitation of the majority by the minority. Greedy rulers live in heaven amidst the ocean of abject poverty. This is the major source of poverty and misery in Africa. Without addressing this, all efforts to pull Africa out of its vicious circle of poverty are but nothing. Instead of begging from rich countries, Africa must ape their accountability, responsibility, hard work, transparency and democracy.

To prove my point, I’ll cite a few examples. In my province (here in Canada) MPs, ministers and who’s who have no chauffeur-driven cars. They drive themselves despite serving the government of a rich country. Everybody is accountable to everybody. Citizens pay tax to the government that uses the same for their development. Nobody trusts another when it comes to national matters.

In the province of Newfoundland and Labrador, one regional minister was last year shown the door, convicted and jailed for two years thanks for abusing Canadian Dollars 117,000. Compared to Canada’s per capital, this amount is but peanuts. In Tanzania, the former minister and AG, Andrew Chenge, for example, received kickbacks amounting to one million dollars and he is still the Member of Parliament and a free man! How many bêtes noix like this do Kenya and Uganda have? Over one third of the MPs in Tanzania are facing scandals involving corruption yet Tanzania’s government has nary taken action. Recently, it came to light that over eight ministers forged their academic certificates. Although Tanzanians asked their president to fire them, he squarely refused and ‘did not break any law’ thanks to having much power under the constitution.

Africa needs emancipatory constitutions to forge ahead. These must come from the hoi polloi for the hoi polloi not nawabs in power. It is up to Kenyans to emancipate themselves for powerful political parties in Kenya have ganged up to oppose the clause in the documents that empowers citizenry in the constituency to boot down non-performing MPs. What a shame on the guys who self aggrandize that they are fighting for the hoi polloi! Kenyans need to stay put to see to it they enact the common man's constitution.
Source: The African Executive Magazine Dec. 16, 2009.

Jiungeni na CCM hii tuizike CCM ile

KATIKA kuangalia matatizo ambayo taifa letu limeyapata kutokana na usimamizi na uongozi mbovu wa Chama Cha Mapinduzi (CCM), kuna haja ya kutafuta jibu mjarabu kuondokana na hili.

Wahenga walisema: “Dawa ya moto ni moto”. Hivyo, Watanzania lazima tuanze kufikiria kubadili Katiba yetu ili kuweza kujikomboa na kulikomboa taifa letu.

Hapa ndipo CCM ya pili yaani “Change the Constitution Movement” inapokuja akilini.

Katiba yetu ya Jamhuri ya Muungano ya 1977 licha ya kuandikwa na kuwa ya chama kimoja, imepitwa na wakati na ni ya hovyo ukiachilia mbali historia yake kuwa ilitokana na ya kikoloni.

Kibaya zaidi, inampa rais madaraka makubwa, kiburi na kishawishi cha kufanya atakavyo kwa maslahi yake na kikundi cha watu wachache waliomzunguka. Ni Katiba inayopofusha na kuua moyo wa uadilifu na uchapakazi.

Hata huu ufisadi sugu unaotusumbua, kwa kiasi kikubwa, umechangiwa na Katiba hii. Fikiria kwa mfano, rais kupewa madaraka makubwa kupita kiasi kufikia kuwa juu ya sheria utadhani ni Mungu. Kwa Katiba ya sasa, rais wetu mungu mtu ni mfalme ambaye hakosei wala kuwa na udhaifu.

Kwa Katiba hii viraka, rais wa Tanzania hana tofauti na mfalme Abdullah wa Saudia ambaye anaweza kuweka pesa ya mapato ya taifa kwenye akaunti yake na kutumia apendavyo.

Ingawa rais wa Tanzania hufanya hivyo kwa njia tofauti, mwisho wa siku, huuibia na kuinyonya nchi. Hebu fikiria wateule wa rais ambao wengi ni washirika, vibaraka na marafiki zake wanakomba pesa kiasi gani kila mwezi toka kwenye kodi yako kwa kutofanya lolote zaidi ya kumtumikia kwa maslahi binafsi na kujikomba?

Si uzushi. Mapato yetu mengi yanaishia kuwalisha watawala na mawakala wao. Ndiyo maana pesa nyingi ya bajeti huishia kwenye shughuli za utawala usioleta maendeleo.

Hebu rejea rais kuunda serikali kubwa bila sababu na kupuuza miito ya kutaka aipunguze.

Juzijuzi baadhi ya mawaziri wa serikali hiyohiyo kubwa isiyo ya lazima waligundulika kughushi vyeti vyao na rais Mfalme-Muungu Mtu hakuwachukulia hatua na hajavunja sheria Kikatiba ingawa wahusika walitenda makosa ya jinai.

Kwa nini ana uchungu nao kuliko umma? Jibu ni rahisi. Wao ni washirika na vibaraka wake ambao uwepo wao serikalini ndiyo usalama wake.

Kwa kuwa na hawa hata asipotimiza wajibu wake nani atamgusa iwapo anao wawezeshaji?

Rejea alivyoambiwa awawajibishe mkurugenzi wa Tume ya Kuzuia na Kupamba na Rushwa (TAKUKURU), Edward Hosea, au Mwanasheria Mkuu wa Serikali aliyepita, Johnson Mwanyika, kutokana na kushukiwa nyuma ya ufisadi na asifanye hivyo na hakuna kinachomtokea. Je, huyu hajawa mfalme?

Kwa katiba ya sasa, rais ni kikwazo nambari moja cha maendeleo na ustawi wa jamii. Maana hana tofauti na gavana wa kikoloni aliyesimamia unyonywaji wa nchi ambapo mali na pesa ya kodi zilipelekwa kwao sawa na rais wa sasa anavyowafanyia wawekezaji uchwara waliotamalaki nchini mwetu wanaotorosha utajiri wetu chini ya usimamizi wake na asichukuliwe hatua!

Angalia jinsi Katiba inavyotoa kinga dhidi ya mashtaka kwa marais wezi wastaafu.

Yaani hata baada ya Benjamin Mkapa, mkewe, watoto na washirika zake kuwekeza kwenye mazingira tatanishi kwa kuitumia Katiba, hatujashtuka na kufanya jambo la maana!

Yaani hatujashtuka kutokana na rais wa sasa kuendelea kuwatumia na kuwakumbatia mafisadi kiasi cha kugeuka mtumwa kama alivyowahi kusema kada maarufu wa CCM mzee Joseph Butiku?

Huyu, chini ya Katiba ya sasa, akitaka, anaweza kutumia vibaya madaraka yake kama mtangulizi wake na Katiba itamlinda kama ilivyofanya kwa Mkapa.

Na hapa ndipo kiburi cha mafisadi na Mkapa kilipo. Hapa ndipo upuuzi wa kutaka jopo la majaji lichunguze Richmond upya ili kumnusuru mtu mmoja mshirika na kibaraka wa rais ulipo.

Katiba yetu inampa rais, hata mkewe, kibali cha kufanya na kushiriki uhalifu hasa kulihujumu taifa bila kufikishwa mahakamani. Hapa ndipo siri ya wake za marais kuchangamkia usasi wa ngawira kupitia NGO zao uchwara.

Angalia rais anavyojifanyia atakavyo bila kuweza kuzuiliwa. Rejea kufanya ziara kila uchao ughaibuni akitumia mabilioni ya fedha za walipa kodi huku akikwepa matatizo ya ndani na tusiweze kufanya lolote kisheria.

Kimsingi Katiba ya watawala inayoitwa yetu imetugeuza mateka na watumwa wa rais na watu wake. Katiba ya sasa imeiba na kuuza uhuru na utu wetu.

Tunaweza kujidanganya kuwa sisi ni jamhuri kwa maana ya kuwa huru. Hatuko huru chini ya Katiba hii.

Kwa Katiba ya sasa, kama ilivyotekea hivi karibuni nchini Uganda, rais anaweza kumteua mkewe kuwa balozi, mbunge hata waziri kama Yoweri Museveni alivyomteua mkewe kuwa waziri kwenye serikali yake na Katiba ya Uganda isifanye kitu kwa sababu haikuvunjwa.

Hapa ndipo ilipo siri ya rais kujaza vibaraka wake kwenye nafasi nono. Anajua udhaifu huu wa Katiba na anautumia vilivyo. Na anayebishia hili aangalie mashindano ya vigogo kuwajaza watoto wao kwenye nyadhifa nono kila mahali.

Hii ni nini kama siyo kujenga tabaka tawala litokanalo na watawala wa zamani! Na hii ndiyo siri ya kuanza kuzuka majina ya watoto wa vigogo wa chama kujirudia kwenye safu za juu chamani na serikalini.

Katiba nyingi za nchi za Kiafrika ni za kijambazi ambapo madikteta na wezi huitumia kuwapa ulaji watu wao. Rais wa sasa wa Gabon (Ali Ben Bongo) na Faure Eyadema walikuwa mawaziri kwenye serikali za baba zao kutokana na kuwa na katiba uchwara na dhalimu kama yetu.

Nchini Libya, imla Muamar Gadaffi anamuandaa mwanaye, Saif al Islam, huku nchini Misri Hosni Mubaraka akimuandaa Gamal kuchukua madaraka baada yao huku rais wa Algeria, Abdelaziz Bouteflika, akimuandaa mdogo wake, Said Bouteflika, kuchukua nafasi yake.

Kwa kutumia katiba hizi hizi za kihuni nchini Tunisia, Zine El Abidine Ben Ali anamuandaa mkwewe, Sakhr el-Materi kumrithi. Na kwa Tanzania tunavyokwenda na uroho wa madaraka unavyozidi kuumka, tusipogutuka, kuna siku upuuzi huu utafanyika nchini mwetu tukiangalia. Maana hawa wanaoufanya kwa kiwango hiki walianzia huku tuliko.

Bila kuanzisha vuguvugu la kudai Katiba mpya, tutaendelea kutwanga maji kwenye kinu huku watawala wetu wakiendelea kutukamata mateka na kutunyonya.

Kwa Katiba ya sasa, watawala wetu ni wakoloni weusi tena walio hatari kuliko weupe ambao kwa kiasi fulani walikuwa na utu na kiwango kidogo cha ufisadi.

Katiba ya sasa inatengeneza ukupe wa kimfumo ambapo umma unanyonywa hadi kwenye mifupa tofauti na ukoloni uliotengeneza ubepari ambapo angalau ng’ombe alinyonywa lakini akapewa majani.

Kupe hana muda wa kutoa chochote kwa ng’ombe. Anaweza kunyonya hata mzoga hata ngozi ilmradi lake liwe. Namna hii hatuwezi kuwa taifa huru hata kidogo.

Hapa ndipo watawala wetu wanaotuaminisha kuwa wanatutakia maendeleo wanapaswa kuelewa kuwa wasiporidhia mabadiliko ya Katiba basi waseme wazi wasivyo na mpango wa kufanya wasemayo majukwaani. Maana kwa Katiba yetu nao si huru.

Na ndiyo maana wanajizungushia walinzi wengi kutokana na kujua wazi umma unavyowachukia na kujua matendo yao machafu hata kama yamehalalishwa na Katiba ya kijambazi.

Tumalize kwa kuwakengeua Watanzania kuwa wakati wa kuanzisha CCM nyingine kuiondoa CCM ya sasa iliyojificha na uovu wake kwenye Katiba ni huu.

Bila vuguvugu hili, kelele zote tutapiga na rais atatupuuza na kuendelea kufanya chochote atakacho.
Chanzo: Tanzania Daima Desemba 16, 2009.

Ukuukuu wa kamba si upya wa ukambaa

HUU waraka sikuandika mimi. Umeandikwa na Mzee Maneno akituzodoa mie na Mgosi Joe Machungi almaarufu Makambale.

Mzee Mpayukaji salamu, Juzi nilicheka niliposikia mwehu mmoja akituita wehu watu wazima na busara na majina yetu. Hata hivyo si kosa lake. Kila mwehu hudhani watu wote ni wehu kama yeye.

Na kila ajikombaye hudhani wote hujikomba kama yeye. Kwake maisha hayaendi hadi ajikombe ili apewe makombo akombe na kuishi! Hivi ni wehu kiasi gani kutetea utumwa tena wa kifisadi?

Kwanini siku hizi tumegeuka wapayukaji bila vipaji. Muulize Sofii Fyatu wa Yanga ameishia wapi zaidi ya kuonekana changu la kisiasa. Muulize Kimdunge Mwehu na ujambazi wa lifamilia lake pale kwenye mabung’o. Sasa nasikia amehamia kwa chingaz ili awatoe upepo. Huyu bila kukwapua na kujikomba kwa njaa kaya kama Joe Mgosi tumuitaye Ma-kambale, hawezi kuishi.

Kwa taarifa yenu, nilihudhuria kongamano la kumbukumbu ya Mchonga wa Burito. Nilimwaga mipwenti ila waandishi walinifanyia unoko kutochapisha vitu vyangu. Nilimwaga vipande hakuna tena.

Wakati MNF wakiadhimisha kivyao kule chuoni na kijiwe sambamba kilifanya hivyo chini ya dhana tuliyoiita MNF yaana Mkuu Naye Fisadi. Maana Mwalimu alikuwa mpenzi wa kahawa. Ndiyo maana nilitumwa na kijiwe kukiwakilisha na kumwaga mapwenti.

Kwa hiyo, kwa kujikumbusha ilivyo na jinsi kijiwe kilivyomshupalia Mpayukaji, umeandikwa waraka huu. Hivyo, ijulikane mlengwa hapa ni Mpayukaji na wale wenye sifa na tabia kama zake.

Mna habari wazo kuwa Mpayukaji utemwe usigombee ukuu wa kijwe nilitoa mimi lakini kipaza sauti kikawa kimekumbwa na mgao wa umeme kiasi cha kutosikika kwanza?

Hata hivyo silaumu. Maana wazee wenzangu walinisikia kwa vile nilikuwa nimekaa karibu nao wakarusha laivu kipaza sauti kiliporejea.

Ingawa Mgosi anaota ndoto za mchana kusema wewe unakubalika, ukweli ni kwamba unakubalika kwa mafisadi si walala njaa wa kijiwe ulichokigeuza kuwa Danganyika. Hata mwenyewe hujikubali ndiyo maana wewe na bibi yako mnapoteza muda mwingi mkizurura huku na kule.

Kukwepa kuzomewa na kuzodolewa kwa upuuzi unaoendeshwa na akina Mbwa Mwitu na wenzake akina Kanji.

Nikuulize. Tangu uukwae ukuu wa kijiwe umefanya nini zaidi ya kuwanufaisha mafisi ahadi waliononeana kama paka wa dukani kwa wahindi? Nikuulize tena. Umefanya nini zaidi ya kuzidi kutuuza walevi na kahawa yetu.

Hufai. Wewe na Mbwa mwitu wako ni mafisi na mafisadi msiostahili kuonekana kwenye kijiwe zaidi ya kunyea debe kule Ukonga. Hamna maana senzi sana we. Unanitolea mimacho ili iweje? Unadhani sikuoni unavyowaambia vibaraka wako wanipatilize ilhali wa kupatilizwa ni wewe mjalaana mkubwa.

Zamani nikisema wakasema huyu anapayuka tu. Sasa akina Mtoboasiri Kalesi, Wamsimamo Butuka, Jumaa Nkhahanga na wengine wenye majina yao wamelibutua na kukukaanga.

Nawe kwa ujuha badala ya kujitetea kwa kuonyesha ulipofanikiwa unadai wanamuonea wivu! Mambo ya kitunituni haya. Wakuonee wivu kwa uchafu wako kweli? Una nini katika historia baadaye ndugu? Fitina na umbea mtupu.

Tena utoto japo waonekana mkubwa lakini mtu mzima hovyo! Una nini zaidi ya kungojea kifungo au kuishi kwa kujikomba kwa atakayekurithi kama jamaa yangu Tunituni na Anae Tamaa sura mbaya?

Umejizungushia vibaka wanakuhadaa na kukutumia kama alivyosema Butuka unajiona bonge ya janja siyo? Hakuna sifa mbaya kama kutumiwa hata uwe mkubwa na mtukufu kiasi gani. Kutumiwa ni utumwa period.

Kutumiwa ni kutumiwa. Hakuna kutumiwa kuzuri. Kiatu hata kiwe cha dhahabu kina heshima gani? Mbwa hata alale kwenye kasri ni mbwa tu. Heri ya mbwa mwitu kuliko mbwa wa kufungwa. Heri ya mja maskini mwenye jeuri kuliko mfalme juha atumiwaye na kila mafisi na mafisadi kama unavyotumiwa kwenye kijiwe chetu kitukufu. Una bahati tunaishi kwenye nchi iliyokwishabinafisishwa. Ingekuwa zama zile mbona ungekoma jizi wee.

Akina mzee Maneno, Kidevu na Mchunguliaji na busara zao wamekusaidia kukuonya kuwa kuendelea kuwa mkuu wa kijiwe ni kuchuma janga zaidi. Maana watukutumia wa kukutumia na wa kufungwa ni wewe. Muulize shoga yako Tunituni wa Makapu aitwaye Mipawa.

Hata kama hiki ni kijiwe na si nchi, lazima uonyeshe vipaji vya uongozi badala ya kuonyesha umahiri wa udokozi na ujuha. Unasikia mzee Mpayukaji? Unashangaa na kulalama nini? Nakwambia wewe si mwingine. Kubali. Kijiwe kimekushinda. Si ukitoe tu unang’ang’ania nini wakati hata sera wala huna hata kama una sura? Sura yako hailiwi.

Nasikia na majuha wenzio waliotuhadaa kuwa wewe ni chaguo la God wanaanza kusambaratishwa mmoja mmoja. Na bado. Huu ni mwanzo tu. Tulikwambia kuwa akina Ewassa si watu.

Ungejua wana uchu wa fisi na sasa wanakukaanga baada ya kukutumia na kuona hufai. Huyu Mgosi na Shangingi la Kihaya hawawezi kukusaidia kitu. Watakusaidiaje wakati wanaharisha kwa midomo?

Wenyewe wameshindwa kujisaidia zaidi ya kujikomba kwako wasijue ni wafu wawili mnakokotana kuelekea kuzimu. Siku zaja mzee Mpayukaji kitoe na utubie walevi tukusamehe au tukufunge ili mambo yaishe wenye akili na taamuli waongoze kijiwe.

Kipindi kile ukituingiza mkenge tukuchague ulitumia mitandao ya wambea na mafisi. Sasa tumewastukia sijui utatumia nini muishiwa wewe?

Mpayukaji hebu tuongee ukweli. Hivi kweli wewe si msanii? We si muongo na mbabaishaji? Hebu nieleze. Tangu tukupe ukuu wa kijiwe zaidi ya kutuibia kahawa na kashata zetu tena wewe na mkeo na marafiki zako umefanya nini cha maana?

Zaidi ya kuendekeza uzururaji na visingizio nambie ndugu yangu umefanya nini? Una habari uliwaahidi walevi kahawa na kashata kwa wingi hadi wajihisi wako Kanani wakifaidi manna na maziwa? Kumbe hatukujua wewe ni bonge la msanii na uliposema wote tutafaidi ulimaanisha wote vibaka na mafisi wanzako!

Hebu ndugu yangu tuache utani. Unasema watu wanakuonea wivu na wana chuki binafsi. Ya kweli hayo wakati unayejichukia ni wewe mwenyewe?

Hebu angalia ulivyogeuza kijiwe kuwa shamba la bibi. Hebu angalia kijiwe kinavyokwenda utadhani wewe ni kipofu? Hivi unashindwa nini kuwaambia akina Ewaa na wenzie waache kuiba kashata na kahawa zetu?

Ingawa unaona tunaokwambia ukweli tunakuchukia kiasi cha wewe kutuchukia, kuna siku utaona mwanga.

Muulize Tunituni pale kijiweni. Tusingetaka uwe kama mfalme juha aliyesifika kwa kucheka hata kwenye misiba hadi akaitwa chekacheka akicheka wakati taifa lake likiangamia . Tia akilini ndugu yangu.

Naachia hapa. Naona walamba viatu wako wana marungu wakinijia. Sitaki kujichafua kubishana na wehu nisijeonekana mwehu bure.

Ila kaka jua. Ukuukuu wa kamba si upya wa ukambaa. Hata wazee tuna pwenti kuliko hao vijana unaowatapeli kirahisi kama ulivyosema siku ile kuwa ukichaguliwa kuwa mkuu wa kijiwe tena utawapa ulaji wa kahawa na unywaji wa dezo kama ufanyavyo wewe na bi mkubwa wao mpenda sifa pimbi wa Mpimbuke wa Shari lakini Salama.
Chanzo: Tanzania Daima Desemba 16, 2009.

Bora uadilifu kabla ya 'Kilimo Kwanza'

SINA kawaida ya kuingilia sera na mipango ya watawala hasa ikiwa inaingia akilini. Nitawezaje kupinga kitu kinachoingia akilini? Ila inapotokea mtu au kikundi cha watu kikaja na sanaa za kitoto, huwa sina subira wala simile.

Katika kuelekea uchaguzi mwakani, baada ya watawala kuishiwa kila uongo wa kuweza kupatia kura, nasikia kelele nyingi zikipigwa.

Zinasema, ili kumkomboa Mtanzania, basi hakuna budi kilimo kuwa kitu cha kwanza kufikiriwa na kupewa kipaumbele.

Nashindwa kuamini. Kilimo kwanza au masikio mabovu? Nani huyu anasema kilimo kwanza wakati haohao wanaojaribu kutuaminisha kuwa wamedhamiria kukiinua, ndiyo haohao waliokiua na kuanza sera za ubinafsishaji, ugenishaji, uchotaji, ufisadi, ulaghai, usanii na kila aina ya ubabaishaji?

Hawajui wanalosema? Je, na umma utaingia mkenge kwa mara nyingine badala ya kuwauliza zile sera tulizoingia nazo mkataba wakati wa uchaguzi kwamba zimeishiwa wapi?

Kwanza nani anataka kulima? Hata punda na maksai hawapendi kulima. Nani alime wakati kuna umachinga, ufisadi na ubabaishaji vinavyolipa kwa haraka na bila kulowa jasho?

Nani wa kulima iwapo vijana wengi wameishatekwa na umachinga; wakati wazee nao wametekwa na umachinga wa kisiasa? Au serikali inataka kujifanya kuwa haijaandaa kizazi cha sasa kwa ajili ya kilimo?

Na wakishalima, watauza mazao yao wapi? Je, si kweli kwamba serikali itaruhusu wafanyabiashara walewale – wafadhiri wa chama tawala – kukopa mazao ya wakulima?

Nani alime wakati mtu anaweza kulala lofa na kuamka tajiri baada ya kutengeneza nyaraka feki kwa msaada wa watawala na kujipatia mabilioni ya shilingi za umma kwa muda mfupi tu?

Nani anataka kulima wakati pale Benki Kuu ya Tanzania (BoT), kumejaa mabilioni ya shilingi ambayo serikali na washirika wake wanaweza kuchotea wawatakao?

Nani anataka kulima wakati anaweza akavunja benki au kughushi na kupata mamilioni ya shilingi na kuitwa mheshimiwa au mfanyabiashara maarufu wakati ni kibaka na jambazi la kawaida?

Yupi anataka kulima wakati anaweza kuingia mikataba ya kijambazi na kuwa milionea na kuabudiwa kama wezi wetu? Je, watu wa aina hiyo wanaweza kuwekeza kwenye kilimo kisicho na tija?

Nani mpumbavu huyu ambaye yuko tayari kujipinda kulima ili mazao yake yaishie kuwanufaisha wafanyabiashara haramu wa mazao wenye kula na wakubwa? Hivi kweli baada ya miaka zaidi ya 40 ya uhuru bado kuna mtu mpumbavu kiasi hiki wa kufanya hivi au kuamini uongo huu?

Nakumbuka Bw. Benjamin Mkapa alivyokuwa akitueleza kuwa bila uwekezaji huwezi kuwa na uchumi wa kisasa. Kumbe alimaanisha uchumi wake, mkewe Anna Mkapa, watoto wake na marafiki zake.

Hata ahadi za Rais Jakaya Kikwete, “Maisha Bora kwa kila Mtanzania” zimeanza kuishia kuwa “wote wao” na siyo wote kama tulivyohadaika na kuamini.

Hebu tuzingatie ushahidi huu. Hii ni karne ya 21 ya sayansi na teknolojia. Serikali makini haiwezi kuwekeza kwenye ununuzi wa mashangingi badala ya matreketa, kisha ikadai kuwa inataka kujikomboa kupitia kilimo.

Huwezi kuingia mikataba feki ya uwekezaji kwenye madini ukamshawishi mtu kuwa unaweza kuinua kilimo. Kilimo ni sayansi – mikakati, mipango, ufuatiliaji, uwezeshaji na uwajibikaji. Kilimo ni visheni si makeke ya maneno majukwaani.

Ajabu hawa wanaosema “Kilimo kwanza” hawaelezi watakavyomkwamua na kumwezesha mkulima waliyemtelekeza na kuweka taifa lake rehani miaka nenda rudi.

Rejea uwekezaji wa kijambazi unaolizamisha taifa letu kwenye umaskini wa kunuka. Na hali ikiendelea hivi, vita baina ya walionacho na wasionacho haiwezi kuepukika.

Kwa nini iwe “Kilimo kwanza” na si “Madini na uwekezaji Kwanza? Jibu ni rahisi sana. Huko kwenye madini ndiko watawala na marafiki zao walikowekeza. Ndiko walikochuma.

Ndiyo maana pamoja na Tanzania kuwa na madini mengi ya kuwezesha kujitosheleza kiuchumi kama Botswana, watawala hawataki kuangalia mikataba hiyo badala yake wanaimba “Kilimo Kwanza.”

Huwezi kuwashawishi Watanzania kuwa utafufua kilimo wakati umeshindwa hata kukusanya kodi itokanayo na madini. Serikali iliyoshindwa hata kujadiliana na wawekezaji katika sekta ya madini, itawezaje kusimamia kilimo?

Kama si hivyo, yako wapi marekebisho ya mikataba ya kijambazi iliyoingiwa na utawala uliopita? Mbona sasa ni karibu miaka mitano hakuna hata mkataba mmoja uliorekebishwa zaidi ya kuingia mingine ya kinyonyaji?

Mfano hai ni mkataba wa Buzwagi, ambapo waziri alisaini mkataba nje ya nchi na kinyume cha taratibu.

Tukubaliane. Kwamba kama ilivyokuwa kwenye ahadi ya safari ya kwenda Kanani iliyoishia kuwa jehanamu, hata kilimo kwanza ni sanaa za kawaida za kisiasa.

Kama mpango uliopo ni kutegemea hiki kilimo cha ngwamba, basi hakuna kubwa litakalofanyika. Wakulima ambao bado wanalima kwa ajili ya matumbo yao, wanafanya hivyo kwa sababu hawana la kufanya wala pa kwenda.

Wangekuwa na mahusiano na mijini, wangeachana na jembe na kutimkia mijini ambako wezi wao wa kisiasa wanaishi peponi na kurejea mara moja kila baada ya mitano kuchuma wasichopanda na kuvuna wasipolima. Ujinga.

Kelele za za kuletwa matekta tayari zimesikika. Lakini ambacho serikali haijasema ni kule kwamba haya nayo hayataingia katika mashamba ya wakubwa kama ilivyowahi kutokea kwenye mradi wa kupambana na mbu wakati serikali ya Japan ilipotoa msaada wa magari.

Badala ya magari hayo kutumiwa kama ilivyokusudiwa na serikali ya Japan, yalitumiwa na wakubwa kwenye biashara zao. Hiyo ilikuwa ni miaka ya mwishoni ya 80. Leo ni 2009. Tusubiri.

Jambo la muhimu hapa ni kwamba bila kuwa na watawala wenye adili na taamuli, kila kitu ni bure. Watu walioshindwa hata kusimamiana maofisini hawawezi kusimamia sera ya kilimo na kulinda mazao ya mkulima.

Huku ni kukumbuka kiatu baada ya kumaliza safari. Wakulima tieni akilini. Mkishapiga kura “Kilimo kwanza” kinakufa na kuwa “Sisi kula kwanza.”

Hapo ndipo mafisadi walewale watateuliwa kwenye ulaji zaidi ili kuzidi kuwatumieni kujineemesha wao na mawakala wao. Hao ndiyo watakaoteuana kwenye vyeo na ulaji kwa kulipana fadhila.

Bila uadilifu na mipango mizuri hakika hakuna kitakachofanyika katika kilimo. Serikali yoyote makini haiwezi kuongoza, kutawala au kuikwamua jamii kwa siasa na sera za kudandia na kuendeshwa na matukio.
Chanzo: MwanaHALISI, Desemba 9, 2009.

Chiluba’s ‘Acquittal’ is Theft within Theft

Reports that Zambia spent $ 13.000,000 on the trial of its former president Fredrick Chiluba who is accused of embezzling $500,000 of public funds, is disgusting. Speaking at a rally, President Banda said the money would have been far better spent on schools, medicines and hospitals.

If he knew this, what barred him from doing the right thing instead of coming with these homilies as he sheds crocodile tears? Did the president disclose this to awe other countries from charging their former corrupt rulers implicated in many scandals involving millions of dollars from public coffers? Is he doing this knowingly after retiring he’ll be facing the same? Isn’t this theft within theft?

You spend $ 13,000,000 to try the case involving $ 500,000 theft? Isn’t this selling the cow for the expenses of trying the case involving chicken theft? Isn’t this the sign of downright incompetence, bad governance and negligence not to mention corruption within corruption? Isn’t this milking pauper drier and drier?

Did the authorities in Zambia try Chiluba pretending to dispense justice whilst they actually aimed at hoodwinking the world? Why isn’t Zambia’s government interested in $ 40,000,000 the London based court says Chiluba using UK-based accounts defrauded Zambia?

Many thought that Chiluba’s trial would set a precedent for other countries to follow. But sadly it didn’t. If it did it set a very bad precedent of whitewashing, duplicity and complicity. We thought that when the hunters become the hunted, the hunting game is no more. But as things turned to be, we still need to hunt. Justice in Zambia is still largely still at large.

Africa has had such misfortune. Every so often light climbs up, darkness too, comes in. In the neighbouring Malawi, authorities tried to pin down its corrupt former president. But as I am writing, the case has been dragging feet ever since and nobody can tell exactly what will come out of it. In neighbouring Tanzania, despite watertight evidence against the former president, the current one, knowingly how dirty mud his name is, does not like anybody to point finger at his predecessor.

Is what happened in Zambia the gap the death of Levy Mwanawasa created? Where is the lion we thought took over after another passed away? This way, we need to lend words from French philosopher, Voltaire: “…I would rather be led by a lion than by a hundred rats.” You know what? Rats are renowned for eating everything they come across. A rat does not bother to die of just a piece of ground nut.

What’s more, for Banda to consent to this theft he toes the line of many a Chiluba. He has created Finnegan after a mulligan. For Chiluba always denied whilst Banda speaks proudly as if this is fair and acceptable before poor Zambians. If anything this subjects Banda’s poor judgement-cum-bunkum to suspicion and pillory.

Everybody is experiencing a how-can-Banda-mess-like-this shock. And this defeats the good record of his mentor- cum-predecessor, the late Levy Mwanawasa whose acts were exemplary and noble. Will Zambians goof and allow themselves to be taken for a ride by consenting to this open theft within theft?

Source: The African Executive Magazine Dec. 9, 2009.

Makamba, kati ya mwehu na mtumwa yupi bora?

MANENO makali kuwa wanaompinga Rais Jakaya Kikwete kugombea muhula wa pili ni wehu kama alivyodai Katibu Mkuu wa Chama Cha Mapinduzi (CCM), Yusuf Makamba, hayawezi kupita bila kudurusiwa.

Baada ya vyombo vya habari kumkariri waziri wa zamani katika utawala wa awamu ya tatu, Mateo Qares, akiwataka CCM wamtose mwenyekiti wao, Kikwete kutokana na kushindwa kuchukua maamuzi mazito dhidi ya ufisadi, Makamba alijitosa kumtetea bosi wake bila mafanikio.

Makamba alijivua nguo kwa kutumia jazba badala ya busara kiasi cha kuharibu mambo akidhani anajibu. Makamba alionyesha dhahiri kujikomba hasa baada ya Rais Kikwete kupuuzia wito wa kutaka ampumzishe kutokana na kupwaya kwenye cheo chake.

Dhambi ya Qares ni kusema maneno haya: “Ninayemzungumzia sasa kwamba achukue maamuzi magumu si mwingine, ni Rais wa Jamhuri ya Muungano.”

Qares aliongeza: “Anaweza kuchukua maamuzi magumu kwa kufumba macho na kuwashughulikia hao wanaosema hakujuana nao barabarani, kwa kupitisha wino mwekundu akawa rais mzuri tu. Lakini kama atashindwa, basi ashauriwe miaka yake mitano inamtosha.”

Laiti maneno haya yangesemwa na wapinzani au wachambuzi, ungesikia kejeli na nyodo kibao. Sasa kuchele! Yanasemwa na wana CCM tena vigogo.

Japo wengi wameshauri mara nyingi rais Kikwete awajibishwe kwa njia moja au nyingine na umma umekaa kimya, hali ilivyo, umma utaanza kuamka na kusikiliza sauti hizi za wenye busara ambao kwa Makamba ni wehu. Je, mwehu hapa ni nani? Jibu unalo.

Hata hivyo, tusimshangae Makamba. Anatetea kitumbua chake ila kwa njia ya hovyo. Inasikitisha Makamba kuwaandama wanaotoa ushauri mzuri huku akiwakumbatia mafisadi wanaojulikana fika kama alivyosema hivi karibuni Qares.

Qares hakukurupuka wala kubabaisha. Alikaririwa akisema maneno haya: “Siku moja niliwahi kumuuliza (katibu mkuu wa CCM, Yusuf) Makamba kwanini matajiri wachafu ndani ya chama wasing'oke, akanijibu sasa wewe unataka matajiri waende chama gani?”

Watu wenye akili nzuri, wangetaka Makamba ambaye si “mwehu” akanushe madai haya yanayomvua nguo na kumwonyesha kama kibaraka wa mafisadi.

Hii si mara ya kwanza Makamba kuonyesha anavyoshabikia ufisadi. Nani amesahau alivyokuwa akihamanika kumpigia debe mwajina wake Yusuf Manji ili agombee kule Kigamboni ambapo hata hivyo alitoka kapa?

Hebu angalia majibu ya Makamba: “ Mtu mwenye akili nzuri hawezi kusema kwamba Rais Kikwete ameshindwa kutekeleza wajibu wake. Anayefikiria hivyo, ni mwehu.”

Hivi hapa mwehu ni nani kati ya aneyeongopa mchana na anayesema ukweli? Ama kweli nyani haoni ‘nonihino’ lake! Ajabu Makamba anasema yuko tayari kufungwa kwa ajili ya kumtetea (kujikomba kwa) Kikwete! Hajui sheria huyu.

Nani akufunge kwa kujidhalilisha mwenyewe? Pia anasema tuheshimu wenye madaraka kwa mujibu wa Biblia na Quran. Si kweli. Mbona Yesu aliwapinga akina Kaisari na Muhammad kuwapinga watemi wa Makureishi. Si kila mamlaka zatoka kwa Mungu. Nyingine hutoka kwa shetani hasa zile fisadi.

Je, kweli, wehu ni nani kati ya Qares, Joseph Butiku, Juma Nkhangaa Joseph Warioba, Salim Ahmed Salim, Mhashamu Methodius Kilaini, Askofu Mkuu Msaidizi wa Jimbo Kuu la Dar es Salaam na wote wanaoona udhaifu wa Kikwete na wale wasioona kwa vile wamepofushwa na fedha chafu za mafisadi kiasi cha kuwa watumwa wa hiari?

Wengi tumemshauri Kikwete mara nyingi amtimue Makamba. Kwani kuwamo kwenye safu za juu za chama kumezidi kukidhoofisha kutokana na kauli zake na kupenda kuchukulia mambo mazito kama mepesi.

Hata hivyo, hili hatumlaumu yeye kutokana na kiwango chake cha uelewa na umri wake. Hapa, kwa mara nyingine, wa kumlaumu ni Kikwete ambaye amekuwa mpole kuliko hata njiwa.

Ila mwisho wa siku ajue, hawa mafisadi anaowabeba na kuwakingia kifua watammaliza. Aachane na mapenzi ya mshumaa.

Wengine wanasema Kikwete hana mapenzi yoyote na yeyote isipokuwa nafsi yake. Hapa ndipo wale aliowataja Qares kuwa wanasema hawakukutana na Kikwete barabarani.

Wapo wanaoona: Kikwete hana jinsi. Lazima awalinde mafisadi kwa vile ndiyo waliomuweka madarakani. Na hapa ndipo siri ya Makamba kuwatetea mafisadi ilipo. Kwani CCM inaendelea kushutumiwa ukiachia mbali kugundulika kuwa ilikuwa nyuma ya wizi wa EPA, Meremeta na mwingine ili kutunisha fuko la uchaguzi na kufanikisha ushindi wao.

Kwa maana nyingine CCM haina tofauti na genge lolote la mafisadi. Tofauti ni kwamba imo madarakani.

Hivyo, aibu zake nyingi zinafichwa humo. Ila siku zinavyozidi kwenda, CCM inaanza kujionyesha ilivyo kiasi cha kuwaudhi wanachama wake ambao hawaoni hasara wala woga kulipuka kwa hasira kama alivyofanya Qares na wengine ambao waliamua kuitolea uvivu CCM.

Bahati mbaya, CCM huwa haina neno kujitathmini zaidi ya kuishi kwa matumaini kuwa kila uchaguzi ujuha na ujinga wa watanzania ambao imewageuza wadanganyika utaiweka madarakani milele. Sasa mambo yanabadilika. CCM inazidi kuumbuka.

Kwa anayejua ufa ulioikumba CCM tangu Makamba ateuliwe na Rais Kikwete awe mwenyekiti, hawezi kushindwa kuanza kutabiri kinachoweza kuikuta CCM. Ina ombwe la wazi la uongozi wenye fikra na visheni ukiachia mbali mipango na uadilifu.

CCM ni dhaifu kuliko inavyoonyesha nje. Ukitaka kujua hili, angalia jinsi viongozi wake wanavyozungumza kwa kukurupuka bila mpangilio.

Angalia watu kama Sophia Simba, Kingunge Ngombale - Mwiru, Yusuf Makamba, Makongoro Mahanga, Rostam Aziz na wengine wanavyopigilia misumari ya mwisho kwenye jeneza.

Kila uchao laana mbili zinazidi kuisumbua CCM. Laana ya kwanza ni ya aliyekuwa katibu wake mkuu marehemu Horace Kolimba ambaye, licha ya kukolimbwa, alisema wazi kuwa CCM imepoteza mwelekeo.

Laana baba ya laana ni wosia wa Baba wa taifa kuwa watakaoiua CCM watatoka mle kutokana na chama kutekwa na matajiri tena vibaka.

Hapa ndipo siri ya ulegevu wa utawala wa sasa ilipo. Rejea maneno ya hivi karibuni ya mzee Butiku: “Tujitambue kwanza sisi ni Watanzania. Haya makundi…mitandao haina maana. Msaidieni rais, (wanamtandao) acheni majungu.

Wezi waliomzunguka rais waondoke. Hatukumchagua rais awe mtumwa wa wafanyabiashara, wafanyabiashara wanatamani kumfanya rais mtumwa.

Hapa ndipo Makamba anapopaswa kumsaidia Kikwete kwa kunyamaza na ikiwezekana kujiondokea. Maana kwa kauli za chama chake na wale wanaounga mkono ufisadi ni wehu tosha.

Wehu ni ugonjwa usababishwao na Mungu na unaweza kutibika. Na isitoshe, wehu mwingine ni wa muda- Lakini utumwa wa hiari ni kilema na hautibiki.

Chanzo: Tanzania Daima Dec.9, 2009.